Зочид буудлын үүдний хэсэг нь бараг л сүмд ороод ирэв үү гэлтэй битүү хээ хуар болсон сандал ширээгээр намайг угтсан. Аанай л хүлээлгийн буйдан нь хүртэл лам нарын сэнтий шиг, дээрээ олбог хивс дэвссэн хатуу суудал байх агаад шууд арц хүжний үнэр утаа агаарт суунаглан сүртэй харагдахыг яана.

Буудаллах зочид буудал маань бас ч чиг гурван одтой буудал бөгөөд Төвд ресепшн бүсгүй, залуу хоёр угтан авсан юм. Ер нь Төвд хүнийг гаднаас нь хараад таних хамгийн эхний шинж нь эр ч бай эм ч бай голцуу урт үстэй. Эмэгтэйчүүд нь үсээ сүлжсэн байдаг бол эрчүүдийн зарим нь сүлжиж (хөдөөнийх нь болов уу) зарим залуучууд нь үсээ хальт засуулдаг бололтой стандарт хэмжээнээс даруй 10 см урт байх шиг. Төвдчүүд гадаад үзэмж, өмсөж зүүхэд төдийлөн ач холбогдол өгдөггүй харин ч сэтгэлийн цэвэр ариун байдлыг эрхэмлэдэг юм байна гэдгийг Төвдийн энэ аж байдлаас мэдэрч болмоор...

Би энэ буудалд бууж буй анхны Монгол хүн гэнэ. Миний паспортыг өөд уруугүй харж, хуудас бүрийг сканнердлаа. Энэ визүүд дундаас чинь аль нь Төвдийн виз вэ? гэхэд нь би "аль нь ч биш надад виз шаардлагагүй" гэж хэллээ. Ингэж хэлсний дараа арай муухай томорчихвуудаа гэж бодсоныг нуух юун. Улмаар хэлсэн үгээ залруулаад "Бид визгүй зорчдог. Харин Төвдрүү орох зөвшөөрөл нь энэ" гээд зөвшөөрлийн хуудсаа үзүүлсэн юм. Гадны иргэн Төвдрүү нэвтрэх зөвшөөрлийн бичиггүй бол 5 алхахгүй юм билээ. Хаа сайгүй байх шалгалтаар завсар зайгүй шалгадаг. Гадны иргэн Төвдөд байх дээд хугацаа нь 14 хоног байдаг.

Буудлын өрөө бол давгүй шүү. Цэвэрхэн дээр нь бүр WiFi интернеттэй байгаа нь авууштай санагдсан. Мэдээж Хятад гэдэг утгаараа Social Network бол байхгүй нь тодорхой. Facebook, Twitter, Wordpress, Blogspot мэтийн блог сайтууд нам хаалттай. Монголын зарим мэдээний сайтууд бол чөлөөтэй. Интернетийн хурд бол мэдээж удаан. Гэхдээ л интернеттэй, тэр дундаа WiFi байна гэдэг нь сайн тал шүү. Үнсний савны ёроолд нь арц байх нь сонин. 

Төвдийн буддизмийн бэлгэ тэмдэг, дэлхийн хамгийн анхны өндөр барилгуудын нэг Потала ордон нь Төвдийн нийслэл Лхас хотын Марпори буюу "Улаан уулан" дээр далайн төвшнөөс дээш 3700 метрийн өндөрт сүндэрлэн оршдог. Төвдийн ард түмэн эл ордныг "Цэ Потала" буюу Потала оргил, Оргил хэмээн дууддаг байна.

Потала ордныг Соронзонгомбо хааны үед \609-649\ барьж эхлээд XYII зуун буюу 1645 оноос Ү Далай лам Лувсанжамцын \1617-1706\ санаачлагаар 30 жилийн турш сэргээн засварлаж өнөөгийн байгаа төрхөнд оруулсан байна. Дотоод тавилга сэлт бүхий бүрэн тохижуулж дуустлаа 45 жил зарцуулж бvтээн байгуулалтад нь 7000 гаруй ажилчин, 1500 гаруй урчууд оролцжээ. Уг ордон газраас 300 гаруй метрийн өндөрт орших бөгөөд 1000 гаруй өрөөтэй, 698 ханын зураг болон 10 000 гаруй бурхад шүтээдийн зургууд, 200 000 орчим хөшөө дурсгал, тvvхийн бусад олон чухал баримтуудыг хадгалдаг. Ордон бүхэлдээ алт, мөнгө, зэс, үнэт металл, төрөл бүрийн эрднэсийн чулуугаар чимэглэгдсэн бөгөөд ордны хана нэлэнхүйдээ уран зургаар чимигдсэн нь түүний нэгэн онцлог мөн болно.

Потала ордон дотор зураг авах хориотой
Ордон дотор зураг авахыг маш их хүсч байсан ч бүтээгүй юм. Жижиг аппаратаар “нууцаар“ хэдэн кадр дарсан ч чанарын шаардлага хангахаар кадр гараагүй байлаа.

Лхаса хотын хамгийн өндөр цэг Потала ордон.
Лхаса хотод өндөр барилга, байшин төдийлөн байдаггүй бөгөөд Потала ордноос өндөрт гарах байшин байж болдоггүй гэх. 

Гэвч Лхас хотод потала ордноос өндөр харагддаг ганц байшин байдаг нь Хятадын цагдаагийн газрын барилга юм. 

Лхас хотод сүсэгтнүүд явган, мөлхөө, хэвтээ / сунан мөргөх/ бүх хэлбэрээр буян хураадаг болохыг алхам тутамдаа харах боломжтой.

Миний анзаарснаар мөргөлчдийн дийлэнх нь эмэгтэйчүүд, тэр дундаа эмээ нар. Хөтчөөс асуувал төвдийн хүн амын 60-65 хувь нь эмэгтэйчүүд, үлдсэн хувь нь мэдээж эрчүүд ч тэдний тал нь лам байж магадгүй гэнэ. Харин сүүлд лавлан асууж мэдсэнээр Төвдийн нийт хүн ам 6 сая гаруй байх тооцоотой боловч албан ёсоор 3 сая хүн амтай, дотор нь хятад үндэстэн ч их бий гэнэ. 

Аялал цааш үргэлжилсээр... 

Өмнөх нийтлэлийг ЭНД, ЭНД дарж үзнэ үү.

Жич: Энэхүү цуврал нийтлэл нь гэрэл зурагчин А.Түмэнжаргалын албан ёсны зөвшөөрөлтэй нийтлэл бөгөөд нийтлэлээс зураг текстийг хуулбарлан авах бол www.livetv.mn сайт болон гэрэл зурагчнаас албан ёсны зөвшөөрөл авахыг анхааруулж байна.