Ус бохирдуулсны төлбөрийн тухай хуулийг 2012 онд УИХ-аар баталсан. Гэвч хууль батлагдсанаас хойш хуулийн дагалдах журмыг гаргаж, хуулиа хэрэгжүүлэхгүй явсаар өнөөдөртөө золгосон юм. Харин Засгийн газар, БОАЖЯ хуулиа хэрэгжүүлээгүй шалгаанаа “эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндэрсэн учир аж ахуйн нэгжүүдэд дарамт үзүүлэх байсан” хэмээн тайлбарладаг юм.
Батлагдсанаасаа хойш нэг өдөр ч хэрэгжээгүй хуулиндаа нэмэлт өөрчлөлт оруулж УИХ-аар хэлэлцүүлэхээр болоод байгаа юм. Харин Засгийн газрын хуулиа хэрэгжүүлээгүй эс үйлдэхүй нь хууль зөрчсөн гэж үзсэн малчид, байгаль орчны төлөөх төрийн бус байгууллагууд Захиргааны хэргийн шүүхэд хандсанаар шүүхээс “Засгийн газрыг 2012 онд баталсан хуулиа хэрэгжүүлэхийг даалгасан” шийдвэрийг өнгөрсөн 02-р сард гаргасан билээ.
Гэвч Засгийн газар шүүхийн шийдвэрийг үл харгалзан, уг хуулийн төслөө УИХ-аар хэлэлцүүлэхээр дахин оруулж ирээд байна. Тиймээс ч өнөөдөр МАН-ын бүлэг уг хуулийн төслийг хэлэлцэж дэмжжээ.
Энэ талаар бид БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбатаас тодруулсан юм.
Захиргааны хэргийн шүүх өмнө нь баталсан хуулиа хэрэгжүүлэхийг Засгийн газарт даалгасан шүү дээ?
- Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүнд байна гэж үзээд дагалдаж батлах журмаа хойшлуулсан байдаг. Судлаад үзэхэд, 2012 онд Эдийн засаг өндөр байсан. Үүнд тулгуурлаад ус бохирдуулсны төлбөрийг хэмжээг өндөр тогтоосон байна. Тиймээс алив хууль дээр төлбөр өндөр байхаар хуулиас зугтах, хийдэх асуудал үүсдэг учраас боломжит хэмжээнд нь аваачъя, бүх ус хэрэглэгч, ААН, хуулийн этгээдүүдийг бүртгэдэг болъё, аюултай бохирдуулагч бодисыг граммаар нь тооцож торгууль авдаг болъё, аюултай бодисоор бохирдуулах тусам торгууль нь нэмэгддэг байхаар тооцоолсон. Өндөр төлбөртэйгээр усыг цэвэрлэхгүйгээр ашиглах уу, өөрсдөө технологио нэвтрүүлээд усаа дахин ашигладаг байх уу гэдэг эдийн засгийн хөшүүрэг дээр тулгуурласан хуулийг хэрхэн хэрэгжүүлэх сонголтыг ААН-дэд өгч байгаа юм.
Өмнөх хуулийн журам гараагүй, сайн муу эсэхийг нь хэрэгжүүлж мэдээ ч үгүй байж нэмэлт өөрчлөлтийн асуудал яриад?
- Гол нь сонголт. 2012 оны эдийн засгийн өсөлтөөс өнөөдөр гурав дахин буурчихсан байна. Дээрээс нь усыг дагасан технологийн үнэ буучихаад байгаа юм. Ус хэрэглэгч болгоныг бүртгэлжүүлье, усаа цэвэршүүлэх стандарт нэвтрүүлсэн байгууллага илүү төлбөр төлөх шаардлагагүй болж байгаа юм.
2012 онд батлагдсан хуулинд тусгагдсан ус бохирдуулсны төлбөрийг 60 хувь бууруулж байна. Гэтэл энэ нь бараг ус бохирдуулсны төлбөр төлөхгүй хэмжээнд очиж байна л даа. Ялангуяа уул уурхайгаас ус бохирдуулсны төлбөр авахгүй нөхцөлд хүрлээ гэж үзээд байна?
- Одоо граммаараа хэмждэг болж байгаа юм. Хэдэн грамм бохирдуулах бодис байна түүнд нь тохирох мөнгийг тодорхой тавьж өгнө.