Хайртай хүнээ бодоход зүрхэнд тань зөөлөн дулаан мэдрэмж төрдөг л биздээ. Эртний Египет, Грекийн үеэс эхлээд хүн төрөлхтөн хайр сэтгэлийг зүрхэнд нуугдаж байдаг, зүрхнээс эхлэлтэй гэж итгэсээр ирсэн.

Нью-Йоркийн зүрх судасны эмч доктор Сандип Жаухар үүнийг “хосолмол зүрх” гэж нэрлэсэн байна. Тэрээр “Зүрх: Түүх” номондоо хайр ба атгасан гарын хэмжээтэй зүрх гэгч эрхтний харилцаа холбоог судлан бичжээ.

 

 

Жаухар эмчийн тайлбарласнаар “хосолмол зүрх” нь шинжлэх ухаанаас өмнө зүрх сэтгэлийн талаар бидний мэддэг байсан ойлголт юм. “Зүрх бол сүнслэг байдлын үр. Энэ газарт бидний хайр, эр зориг зэрэг сэтгэл хөдлөл оршиж байдаг. 20 гаруй жил зүрх судасны эмчээр ажиллахдаа зүрх-хайр хоорондоо холбоотой болохыг би ажигласан. Тэр тусмаа бидний биологийн зүрхтэй шууд холбоотой. Хэн нэгнийг хайрлаж байгаа хүмүүсийн зүрх төдийгүй эрүүл мэнд сайн байдаг” гэжээ.

Хайр тархинаас эхэлдэг

Бид хэн нэгэнд дурлачихлаа гэж ярьдаг. Хэрэв ямар нэг хяналт байхгүй бол дурласнаа яаж мэдэх билээ. Сэтгэл хөдлөл зүрхний үйл ажиллагаатай шууд холбоотой ч тархины гүнээс эхэлдэг.

 

 

Хүчтэй татагдах мэдрэмжийг хамгийн түрүүнд тархи хүлээн авдаг. Ингэснээр бидэнд анхаарал хандуулах, хүндэтгэл үзүүлэх дохиог илгээдэг байна. Дараа нь гүн шохоорхож эхэлдэг нь магадгүй донтолттой холбоотой аж. Өөрөөр хэлбэл тархинаас таны цусан дахь серотонин, адреналин ялгарах дохиоллыг өгдөг. Тархины тусламжтайгаар хайрын даавар ялгарч, тэврэх үнсэх дотно харилцаанд орох үед зүрх сэтгэлийг тань хөдөлгөдөг байна.

Хайрын даавар дархлааны тогтолцоог дэмждэг

Хайраас ялгарсан даавар бүхий цус таны биеэр гүйж стресс бухимдлыг багасгаж амрааснаар зүрх судасны болон мэдрэлийн үйл ажиллагааг сайжруулаад зогсохгүй дархлааг дэмждэг. Хостой хүмүүс зүрх судасны өвчин тусах магадлал ганц бие хүмүүсээс хамаагүй бага байдгийг судалгаагаар нотолжээ.

 

 

Харамсалтай нь шархалсан зүрх таны эрүүл мэндийг гэмтээх аюултай. Ажил дээрээ таагүй уур амьсгалтай байх, хайртай хүнээсээ салах, сэтгэлийн зовиуртай аз жаргалгүй амьдрах нь зүрх судасны өвчин тусах эрсдлийг нэмдэг. Нэн ялангуяа эмэгтэйчүүдийн хувьд эрчүүдээс хоёр дахин их эрсдэлтэй. Хоёр удаа салсан эмэгтэй зүрх судасны өвчин тусах магадлал 77 хувь байдаг бол хоёр удаа салсан эрэгтэйчүүдийн дунд 30 хувь байдаг аж.

Гэхдээ та ганц бие гэж санаа зовох хэрэггүй. Хайрын даавар зөвхөн эр эм хосын харилцаанд бус үр хүүхэд, ээж аав, ах эгч, сайн найзууд, амьтан тэжээх гээд бүхий л харилцааны үед ялгардаг. Тиймээс хажуудаа байгаа хэнийг ч харамгүй ихээр хайрлаж байгаарай.

 

 

 

Эх сурвалж: www.cnn.com

---