Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн ажил олгогч болон даатгуулагчийн төлөх хувь хэмжээ энэ сарын 1-ний өдрөөс тус бүр нь 0.5 хувиар нэмэгдэж байгаа билээ. Ингэснээр сарын хөдөлмөрийн хөлс түүнтэй адилгах орлогоосоо ажил олгогч нийтдээ 12.5-14.5 хувь, ажилтан 11.5 хувиар тооцож нийгмийн даатгалын санд шимтгэл төлөх юм.

2020 он гэхэд нийгмийн даатгалын шимтгэлийн хувь хэмжээ 5 хувиар нэмэгдэж, нийт 19 хувьд хүрэх юм. Даатгуулагчийн хувьд 2020 он гэхэд 12.5 хувь болж байгаа юм

Нийгмийн даатгалын сангийн орлого зарлагын бүрэлдэхүүний 80 гаруй хувийг тэтгэврийн даатгалын сан дангаараа эзэлдэг. Иргэн таны төлсөн нийгмийн даатгалын мөнгийг одоогийн байдлаар 406.8 мянган тэтгэвэр авагч сар бүр хуваан авч байна.  Тэдэнд сар бүр 136 орчим тэрбум төгрөгийг зарцуулдаг гэнэ. 

Хүн ам зүйн өөрчлөлттэй холбоотойгоор тэтгэвэр авагчийн тоо өмнөх оны мөн үеийнхээс 16 мянгаар, түүнд зарцуулах мөнгөн хөрөнгө сүүлийн хоёр жилд 2 их наядаар тус тус өссөн ба цаашид эдгээр үзүүлэлт өсөх нь тодорхой байгаа юм.

Түүнчлэн таны эмээ, өвөөгийн тэтгэврийн хэмжээг нийтдээ 13 удаа харилцан адилгүй хэмжээгээр нэмэгдүүлсэн нь тэтгэврийн даатгалын сангийн ачаалал тэр хэмжээгээр өсчээ.

ОРЛОГО НЭМЭХ-ээс өөр аргагүй болсон өдөр болгон нэмэгдээд байгаа зарлагаа нөхөх үүднээс

Сүүлийн таван жилийн дунджаар үзэхэд жилд 25 мянган 500 хүн шинээр тэтгэвэр тогтоолгож байна. Энэ хүмүүсийнхээ тэтгэвэрийг хэвийн тавихын тулд ирээдүйд таныг тэтгэвэр авахад Тэтгэвэрийн сан мөнгөтэй байх ёстой. Иймд 2015 онд УИХ-аас Төрөөс тэтгэврийн шинэжлэлийн талаар баримтлах бодлого /2015-2030/ хүртэл ямар менежмэнтээр бодлогын баримт бичгийг боловсруулсан.

Нийгмийн даатгал тэр дундаа тэтгэврийн сан ихээхэн алдагдалтай ажилладаг тул олон жилийн турш улсын төсвөөс татаас авсаар байна.

Дэлхийн банкнаас 2013 онд тэтгэврийн хэмжээ, тэтгэвэр авах дундаж хугацаанд үндэслэн төлбөл зохих шимтгэлийн хувь хэмжээг судалжээ. Ингэхэд нийгмийн даатгалын шимтгэл 19.4–26.9 хувь байх нь зохистой гэсэн дүн гарсан байна.

Гэвч ингэж нэмэх нь ажил олгогч болон даатгуулагчид ихээхэн дарамт учруулна. Иймд үе шаттайгаар нэмснээр 2018-2021 онд 117-293 тэрбум төгрөгөөр шимтгэлийн орлого нэмэгдэн, сангийн алдагдал энэ хэрээр буурах юм. 

Дээрх хүснэгтээс харахад 2020 он гэхэд нийгмийн даатгалын шимтгэлийн хувь хэмжээ 5 хувиар нэмэгдэж, нийт 19 хувьд хүрэх юм. Даатгуулагчийн хувьд 2020 он гэхэд 12.5 хувь болж байгаа юм.

Тэтгэврийн даатгалд төлөх шимтгэлийн хувь хэмжээ нэмэгдсэнээр ирээдүйд авах тэтгэврийн хэмжээ хэрхэн өсөхийг хоёр жишээнээс харуулав. 

Жишээ1: Даатгуулагч "А" Сарын цалин 800.000 төгрөг, 1985 онд төрсөн, 2017 оноос эхэлж шимтгэл төлж эхэлсэн, 2050 онд өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгоно гэж үзье. 

Жишээ2: Даатгуулагч "Л" эмэгтэй сарын цалин 500.000 төгрөг, 1974 онд төрсөн, 2004 оноос эхэлж шимтгэл төлж эхэлсэн, 2034 онд өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгоно гэж үзье /60 настай, 30 жил шимтгэл төлсөн гэж тооцов./

 

---