Монголд өдгөө арилжааны 12 банк, 500 гаруй ББСБ, 300 орчим ХЗХ үйл ажиллагаа явуулж байна. Аливаа бизнес ашгийн төлөө ажилладаг. Гэхдээ энэ нь Монголд гажуугаар эргэж, дээрх байгууллагууд мөнгө хүлээгчид, шар хувалзууд, орчин цагийн гобсекууд болцгоогоод байна.

Зөвхөн ХААН банк жилдээ 500-600 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажиллаж байна. ББСБ-уудын ашиг жилээс жилд өсөж байна. Дэлхийд байхгүй 36 хувийн хүүтэй зээл иргэн, аж ахуйн нэгжүүдийн хөлс, хүчээ урсган байж олсон таван цаасыг хуу хамж байна. Зээлийн өндөр хүүний улмаас аж ахуйн нэгжүүд томорч, үйл ажиллагаагаа тэлж чадахгүй байна. Иргэд зээлээс зээлийн хооронд амьдарч байна. 

Монгол Улсын Засгийн газар болон Монголбанк хамтран гадаадын банк оруулж ирэхээр тохирч байсан нь 2023 оны есдүгээр сарын үйл явдал. Гэвч энэ ажил урагшилсангүй. Харин саяхнаас дахин яригдаж эхэллээ.

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан сүүлийн үед зээлийн хүүг бууруулах талаар ярьж хэлэлцэх боллоо. 126 гишүүнтэй болж өргөжсөн УИХ энэ салбарт шинэчлэл хийнэ гэж олон түмэн итгэн харж байна. Юуны өмнө гадаадын банк, санхүүгийн байгууллага оруулж ирэх шаардлагатай болжээ. Тэгвэл хүссэн хүсээгүй зээлийн хүү дагаад буурна. Банк болон ББСБ-ууд өндөр хүүгээр мөлжих нь багасна, иргэд сонголттой болно.

Гадаадын банкийг Монголд оруулж ирэх талаар хэтрүүлж хэлбэл сүүлийн 35 жил ярьж байна. Яригдаж байгаад больдог цаад учрыг банкны 6-7 эзэнтэй холбож үздэг байсан. Тэд л лобби хийж УИХ-аар хууль батлуулдаггүй байсан гэх. Тэд мөнгөтэй, нөлөөтэй. Ард иргэд нэгдэж тэмцэж чадахгүй байгаа нь тэдний хялбар зууш болсоор байдаг.

Иймээс УИХ-ын дарга зориг гарган энэ асуудлыг Их хурлаар хэлэлцүүлж, юун түрүүнд гадаадын нэг бус банкийг оруулж ирэх талаар бодитой ажилламаар байна. Мэдээж, арилжааны банкны эзэд, ард нь дандаа улс төрчид байдаг ББСБ-ын мөнгө хүүлэгчид дургүйцнэ, томоохон санхүү босгон элдэв акц хийнэ. Тэр бүрд нь төрийн төмөр нүүрийг харуулж банк, санхүүгийн зах зээлд гадны хөрөнгө оруулалтыг оруулж ирэх хэрэгтэй байна. 14 мега төсөл гэж ярьж байгаа үед энэ нь бүр чиг нүдээ олсон арга хэмжээ болж таарах юм. 

---