Монгол Улсын Засгийн газар Францын Засгийн газартай хэлэлцээр хийж Дорноговь аймгийн Улаанбадрах суманд ураны төсөл хэрэгжүүлнэ. Тус төслийг хоёр улсын хамтарсан компани болох “Бадрах Энержи” компани гүйцэтгэнэ. Энэ ондоо багтаан хөрөнгө оруулалтын гэрээг эцсийн байдлаар үзэглэж, УИХ-аар хэлэлцүүлснээр 2028 оны эцэст үйлдвэр ашиглалтад орох боломж бүрдэх юм.  

Дундговь аймгийн Улаанбадрах сумаас илрүүлсэн Зөөвч-Овоо ураны орд нь дэлхийн арван том ордын нэг юм. 

“Бадрах энержи” компани нь Монгол-Францын төрийн өмчит компаниудын хамтарсан компани. Олон улсад уран олборлогч, ураны олборлолтоор дэлхийд тэргүүлэгч гурван компанийн нэг юм.

Дэлхий нийт нүүрсний эрчим хүчнээс татгалзаж цэвэр эрчим хүчийг чухалчилж эхэлсэн. Уран нүүрс шиг агаарын бохирдол үүсгэхгүйгээр цэвэр эрчим хүч үйлдвэрлэдэг учраас дэлхийн нийтэд ураны хэрэгцээ ч цаашдаа өсөн нэмэгдэх юм. Нэг грамм ураны цөмийн түлш хоёр тонн нүүрс шатаасантай тэнцүү эрчим хүч гаргадаг. 

Зөөвч-Овоо төсөл нь 50 жилийн хугацаанд үргэлжилнэ. Үйлдвэр ашиглалтад орсноор 2028 оноос эхлэн олборлолт эхлүүлэх бөгөөд жилд 2500 тонн уран олборлож, үйлдвэрлэнэ. Гэхдээ эцсийн бүтээгдэхүүн бус хар нунтаг бүхий ураны исэл үйлдвэрлэх юм.

“Бадрах энержи” компани нь тусгай зөвшөөрлийн төлбөрт жилд 1 тэрбум төгрөг улсын төсөвт төвлөрүүлдэг. Орон нутгийн хөгжлийн төслүүдэд 8.3 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтыг хийжээ. Төслийн үндсэн олборлолт хийгдсэнээр 1.6 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийгдэнэ гэж тооцооллыг гаргаад байгаа юм. 

МОНГОЛ-ФРАНЦЫН ХАМТАРСАН ЗӨӨВЧ-ОВОО ТӨСӨЛ

“Бадрах энержи” ХХК-ийн үйл ажиллагаа хариуцсан менежер Г.Ганхуяг:   

-“Бадрах энержи” Зөөвч-Овоо орд байгаль орчинд ээлтэй цооногийн байгууламжаар олборлолтоо явуулдаг.  Туршилтын 1.8 сарын хугацаанд 10.4 уран гарган авсан. Цооногийн гүн нь тухайн ураны хүдрийн бүсээсээ шалтгаалдаг. Газрын гүний 140-200 метрийн хооронд байдаг. Газрын гүнд тархалт явагдаж элсэн чулуунд наалдсан ураныг шингэн хэлбэрт шилжүүлдэг. Ингээд үйлдвэрлэлийн түвшинд ураныг салгаж авдаг.

Цаашдын том төсөл ч энэ технологиор явагдана. Хөрс хуулалтын ажил явагдахгүй. Овоолго шороо үүсэхгүй. Хүн мал байгаль хамгийн ээлтэй технологи юм. Дэлхийн уран олборлолтыг 60 гаруй хувийг тус технологиор хийдэг

УРАН ҮНЭХЭЭР ХҮН БАЙГАЛЬ ХОР ХӨНӨӨЛТЭЙ ЮУ?

 “Бадрах Энержи” ХХК-ийн Байгаль орчин, орон нутаг хариуцсан захирал Ц.Энхжаргал: 

-Манай компанийн зүгээс агаар, ус, хөрс, ургамалд тогтмол судалгаа хийдэг. 2016, 2018 онд малын эрүүл мэндийн судалгаа хийж байсан. 2023 онд гурван сумын малын эрүүл мэндийн харьцуулсан судалгаа хийсэн

Улаанбадрах, Айраг, Хөвсгөл сумын 30 айлыг сонгож, малын эрүүл мэндийн судалгаа хийсэн. Судалгааны дүнгээр манай үйл ажиллагаанаас үүдэж малчны ундны худаг бохирдсон гэж тогтоогдоогүй.

2019 онд Монгол Улсад анх удаагаа гаж төлийн судалгааг хийсэн. Ингээд Дорноговь аймгийн хэмжээн дэх гаж төлийн тоо улсын дунджаас хэтрээгүй байсан. Тус судалгааг 2023 онд дахин хийж улсын дунджаас доогуур үзүүлэлттэй байна гэж дүгнэсэн.

 БИД АТОМЫН ЦАХИЛГААН СТАНЦТАЙ БОЛОХ УУ?

 “Бадрах Энержи” ХХК-ийн мэргэжилтэн Б.Батманлай:

-Бид үйлдвэрлэлийн туршилтаар гаргаж ирсэн бүтээгдэхүүнийг байгалийн уран гэж нэрлэнэ. Байгалийн ураныг цөмийн цахилгаан станц, цөмийн эрчим хүчид шууд хэрэглэгддэггүй. 2-3 дахин боловсруулалт хийж байж уран 235-ыг байгалийн уранаас баяжуулах аргаар ялгасны дараагаар цөмийн цахилгаан станцын түлш болж хувирдаг гэв. 

---