УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаанаар Уламжлалт мал аж ахуйд тулгамдаж буй уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж байна.

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн:

-Уламжлалт мал аж ахуйтай холбоотой энэ хууль бол маш чухал хууль. Бидний үйлдвэрлэж чаддаг зүйл мал аж ахуй. Малын зах дээр өсөж байгаа тэр хүүхэд илүү эх орондоо хайртай болж өсөж, тэд улсын тусгаар тогтнолын баталгаа. Эх орончид байдаг. Түүнчлэн улсынхаа эдийн засгийг бодох хэрэгтэй. Бид нэг улсаас тэр дундаа нүүрсний экспортоос хамааралтай байгаа гэдгээ мартаж болохгүй. Энэ хамаарлаа бууруулах арга зам бол мал аж ахуй. Тэр дундаа органик хүнсний бүтээгдэхүүнээ борлуулах боломж байгаа. Өнгөрсөн өвөл мал аж ахуйгаа өөр байдлаар авч явахыг сануулж өглөө. Малчдад хэдэн га газрын өгч тэжээл тариалах боломж олгох вэ?

ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан:

-Хоршоонд нэгдээд мал аж ахуйн үйлдвэрлэл явуулах зориулалтаар таван га газрыг төсөл сонгон шалгаруулалтаар нэг удаа үнэ төлбөргүй авах эрхтэй болж байгаа. Тус газарт дан ганц ногоон тэжээл бус үйлдвэрлэл хийж болно. Мал аж ахуйн салбарын тухайд дан ганц малчин гэж харахаасаа илүүтэйгээр мал бүхий иргэд мал аж ахуйн салбарт оролцогчдыг бүгдийг нь хамтатган ойлгох хэрэгтэй. Энэ нөхцөлийг хангаж өгөх юм бол хөдөө орон нутгийн иргэдийг ажлын байраар хангах, орлогыг нэмэгдүүлэх ДНБ-нд үзүүлдэг нөлөөлөл нэмэгдэнэ гэж үзэж байна. Малчдын дунд судалгаа хийхэд 80 хувь нь дэмжинэ гэдгээ илэрхийлсэн. Нэг удаагийн бус цаашдаа энэ салбарт ажиллах иргэдийн орлого сайжрах, амьдралын чанарыг сайжруулах үүднээс энэ хуулийг боловсруулсан.

УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат:

-Энэ хуулийг дэмжиж байгаа. Уламжлалт мал аж ахуй мянган жилийн өмнө ямар байсан яг тэр чигээрээ л байгаадаа. Гэхдээ одоо бэлчээрийн даац хэтэрлээ, малаас гарч байгаа түүхий эд эргэлтэд орсонгүй. Монгол Улсын эдийн засгийн арван хувийг хөдөө аж ахуйн салбар бүрдүүлж байна. Ажлын байрны 21.6 хувь буюу 300 гаруй иргэн малчин байна. Хувьчилсан малыг дахин нэгдэл нийгэм гээд бужигнуулах вий дээ. Мал бүхий иргэд гэдэгт хэдэн мянган малтай УИХ-ын гишүүд чинь багтах уу? Зээлд хамрагдаад явах вий дээ.

ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан:

-Та мал аж ахуйн салбарыг хөгжүүлж болохгүй утгатай үг хэлж байгаад гайхаж байна. Малчдын малыг нэгтгэж хоршоо байгуулах тухай огт яриагүй. Харин шинээр мал аж ахуйн салбарт хөрөнгө оруулалт хийх зорилгыг агуулж хөрөнгө оруулалтын зээл олгох нөхцөлийг бүрдүүлэх үүднээс энэ хуулийг оруулж ирж хэлэлцүүлж байна. Монгол улсын нийт газар нутгийн 72 хувийг бэлчээрийн зориулалтаар ашиглаж байна. Нийт ажиллах хүчний 24 хувийг малчид бүрдүүлж байна. ДНБ-ний 10 хувийг мал аж ахуйн салбар бүрдүүлж байна. Энэ салбар хөгжих зайлшгүй тулгарч байна. Нэг малаас дунджаар 31 ам.долларын орлогыг бүрдүүлж авч байна. Бэлчээрийн даац хэтэрчихсэн учраас тооноос илүү чанарт анхаарах зайлшгүй шаардлага тулгарчихаад байна гэв.

 

---