Кибер аюулгүй байдлын зөвлөл хуралдсантай холбогдуулан Кибер халдлага зөрчлийн өнөөгийн нөхцөл байдал, түүний эсрэг авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ, тулгамдаж буй асуудлын талаар ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал мэдээлэл өгөв. 

ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал:

-2024 оны хоёрдугаар сарын байдлаар цахим орчинд 7560 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн байна. Үүний 83 хувь нь кибер залилан байна. 2024 онд есөн их наяд ам.долларын хохирол дэлхий хэмжээнд кибер орчинд гарчээ. Дэлхийн нийт хүн амын 66 хувь нь интернет ашиглаж байна.Манай улсад ч интернет хэрэглэгчдийн тоо ихсэхийн хэрээр гэмт хэргийн тоо өсч байна.

2020, 2021 онуудад "dark web" буюу хар зах дээр Монгол иргэдийн мэдээллийг зарж байсанд хариу арга хэмжээ авсан. 2.3 сая иргэний мэдээллийг 700 ам.доллараар зарж байсан. 2021 он гэхэд крипто буюу бидний хэлж заншсанаар койноор зарж байсан. Манай улс Кибер аюулгүй байдлын хуулиа батлаад хоёр жил ч болоогүй байна. Өнгөрсөн 30 жил энэ талын тогтолцоо огт бэхжээгүй байсан. Хувь хүний эмзэг мэдээллийг хар зах дээр аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа цахим хуудсуудаар дамжуулан авсан тохиолдол бүртгэгдсэн.

Үл үзэгдэх дээрэмчидтэй яаж тэмцэх вэ гэдэг нэн тулгамдсэн асуудал болоод байна. Долоо хоногт 40-50 мянга, өдөрт 4-5 мянган цахим халдлага Монгол руу чиглэж байна. Төр, хувь хүн рүү хортой кодоор дамжуулан халдах тохиолдол бүртгэгдсээр байна.

Мөн иргэд кибер залиланд өртөж байна. 7560 гэмт хэргийн 80 хувь нь энэ төрлийн гэмт хэрэг байна. 2020 онд хар зах дээр нэр бүхий зарим арилжааны банкны мэдээлэл алдагдаж, хүмүүсийн мэдээллийг зарж байсанд хууль хяналтын байгууллага хариу арга хэмжээ авсан.

Дуудлагын төвд 910 дуудлага ирж, иргэд 2.9 тэрбум төгрөгийн кибер залиланд өртсөн талаарх мэдээлэл ирсэн. Үүний 1.7 тэрбум төгрөгийг царцаасан. Хууль хяналтынхан ажлаа зохих хэмжээнд хийж хэрэгжүүлж байна.

Хувь хүн, иргэн бүр банкны, цахим шуудангийн нууц үгээ хүчирхэг хиймээр байна. Янз бүрийн линк дээр "Бод тэгээд товш" уриалгыг гаргаж байна. Малчид малын хулгайгаас илүү цахим залиланд өртөж байна.

Хувь хүний эмзэг, нууц мэдээллийг зарж байна. Хар зах дээр нээлттэй зарж байгааг сонслоо. Өнөөдрийн кибер зөвлөлийн хурлаар цагдаа, ХХЗХ, ХЭҮК, ХЗДХЯ зэрэг ажлын хэсэг байгуулан иргэдийн хохирлыг барагдуулах чиглэлд ажиллана. Хууль хяналт, технологийн салбарынхны орж ажиллах ажил болоод байна. Нийтийн төвөөс мэргэжлийн талаас нь туслалцаа үзүүлж ажиллана. Технологийн чиглэлээр яаж хамтрах уу гэдэг дээр туслалцаа үзүүлнэ. Хувь хүний эмзэг мэдээлэл дээр халдсан байж болзошгүй гэдэг асуудал дээр ажлын хэсэг байгуулж байна.

Иргэдийн нэр, гар утасны дугаарыг зарж байна. Эрүүл мэндийн салбар дээр ч анхаарах асуудлууд байна. Эрүүл мэндийн цахимжилтыг эрчимжүүлэх төсөл зогсч, аудитын байгууллага хангалтгүй гэж дүгнэсэн. Холбогдох хүмүүсийг АТГ-д шилжүүлсэн. Эрүүл мэндийн цахимжилтыг эрчимжүүлэхээр ажиллаж байсан программ, хангамжийн компаниуд хувь хүмүүсийн эмзэг мэдээллийг алдсан байж болзошгүй гэх асуудлууд гарсан. Үүнийг нотлох баримттайгаар илрүүлж ажлын хэсэг ажиллана. Өмнө нь төр иргэний мэдээллийг ашиглахдаа мэдээлэлдэггүй байсан бол одоо мэдээллэж байна. Төрийн зүгээс кибер халдлагатай тэмцэж эхэлж байна. Ингэж иргэдээ кибер халдлагаас хамгаална гэв. 

---