“Олон Улсын авто тээвэрлэлт гүйцэтгэх тээврийн хэрэгслийн багийн ажлын тухай Европын хэлэлцээр”-ийг соёрхон батлах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2022.04.14-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, зөвшилцөх, хэлэлцүүлэх/ хэлэлцэж байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, хариулт авч байна.

УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням: 

-Гол магистраль замаа дөрвөн жил самарчихаад сууж байна. Байнгын хорооны хуралдаан дээр гишүүдийн асуулт байна. Уншиж танилцуулахад, Дарханы авто замын эвдрэл гэмтэлтэй холбогдуулан иргэд албан байгууллагад учирч буй хохирлыг хэн хариуцах юм? Хохирлын үндсийг тавьсан анхны Үнэлгээний хороо, тодруулж хэлбэл, Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилттэй хийж буй төслийн хоёр, дөрөвдүгээр багцыг Хятадын нэг бүтэлгүй компанид хамгийн эхэлж өгсөн үнэлгээний хороог АТГ, хууль хяналтын байгууллагад шалгуул гэдэг хүсэлтийг Л.Халтар сайдад гурван удаа тавьсан. Та гурван удаа татгалзсан. Холбогдох тухай хуулиудаар гэмт хэрэгтэй тэмцэх нь Засгийн газрын үүрэг. Шалгуулах ажлыг та яагаад хийхгүй, өмгөөлж хамгаалаад тойрч зугтаад байна?Ард түмэн харж байна. АХБ гэж тайлбар тавьдаг ч ЗТЯ үнэлгээний хороог байгуулж шийдвэр гаргадаг байлгадаг. Би асуулга явуулж, чуулган дээр ярина. 

Хоёрдугаарт, Ковидын хорио тавигдсанаас хойш Дарханы зам дээр гарч буй осол аваар буцаад өслөө. Түр замтай холбоотой. Хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах норм дүрмийг хэрхэн бариулж ажиллаж байгаа вэ. Нийтэд бодит байдлыг мэдээл. Түр зам аюулгүй байвал ард иргэд бухимдахгүй. Энэ жил ямар ажлууд хийж байгаа вэ. 

Зам тээврийн сайд Л.Халтар: 

-Г.Дамдинням гишүүнээс яам АТГ-т өг гэсэн. Яам АХБ-ыг шүүхэд өгөхтэй агаар нэг болчихоод байна. Тиймээс би танд хүсэлт тавьсан. УИХ-д байгуулсан ажлын хэсгийн зүгээс ЗТХЯ, Азийн хөгжлийн банкийг АТГ-т өгчих. Тэрнээс биш олон жил ажиллаж ирсэн Азийн хөгжлийн банктай хамтраад шалгаруулсан тендерийг буцаагаад шалгуулах нь ёс зүйн хувьд таатай биш. Цаашдаа Азийн хөгжлийн банк Монгол Улсын зам тээврийн салбартай хамтраад ажиллаад явах байх. Тэр утгаараа яам Азийн хөгжлийн банкийг АТГ-д шалгуулах нь ёс зүйн хувьд учир дутагдалтай.

Хоёрдугаарт, Дарханы замын асуудалд Тээврийн цагдаатай ярьж байгаад ялангуяа хоёр, дөрөвдүгээр багцын түр зам дээр цагдаагийн пост ажиллуулж байгаа. Гүйцэтгэгч нарт нэг л зүйлийг тавьж буй. Түр зам дээр хурд хэтрүүлэхээс бусад шалтгаанаар замын муугаас болж хүмүүс эд хөрөнгө, эрүүл мэндээрээ хохирвол гүйцэтгэгч компани хариуцна. Олон улсын гэрээнд уг заалт бий. Мөн ЗТХЯ-ны байгуулсан гэрээнд уг заалт орсон. Тиймээс Дарханы хоёр, дөрөвдүгээр зам дээр техникийн бүрэн бүтэн байдлаас бус, замын улмаас хохирол үүсвэл Тээврийн цагдаагаар баталгаажуулаад гүйцэтгэгч компаниас нэхэх бүрэн үндэслэлтэй. Нэмж хэлэхэд замын бүтээн байгуулалтыг битгий харлуулаач гишүүн ээ. Замын ажил төлөвлөгөөний дагуу л явж байгаа. 

УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням: 

-Дарханы замын бүтээн байгуулалтад ажиллаж буй замчид сайн ажиллаж байгаа. Менежментийн алдаа бий. Та энэний цаана нуугдахгүй, Л.Халтар сайд аа. Тендерийн үнэлгээний хороог байгуулсан тушаал Зам тээврийн сайдын тушаалаар бий болсон уу, эсвэл Азийн хөгжлийн банкны шийдвэрээр бий болсон уу. Гэмт хэрэг зөрчилтэй тэмцэх үүрэг Засгийн газар, тэр тусмаа Л.Халтар сайд танд байгаа. Мундаг ёс зүйтэй хүний дүрд ороод хууль хяналтын байгууллагад шалгуулахгүй гээд байгаа нь ашиг сонирхлын зөрчилтэй гэж харагдаад байна. Л.Халтар та АТГ-д шалгуулсан нь дээр байх.

Зам тээврийн сайд Л.Халтар:

-Зам тээврийн сайдын тушаалаар үнэлгээний хороо байгуулагддаг. Материалаа Азийн хөгжлийн банктай зөвшилцөж зөвшөөрлийг авсны үндсэн дээр гүйцэтгэгчтэй гэрээ байгуулах эрх нээгддэг. Тийм учраас Азийн хөгжлийн банк, ЗТХЯ хамтарч ажилладаг гэсэн үг. Би ёс зүй баримталж яваа хүн шүү. Тийм учраас би өөрөө хамтарч ажиллаж буй олон улсын байгууллагыг хэзээ ч шалгуулна гэж явахгүй. Энэ журмынхаа дагуу явсан. Алдаа юу байна гэж эргэж харвал, хямд үнэтэйг нь сонгосны алдаа гэж хэлэхээс өөр арга байхгүй. Тэр үедээ тендерийн хууль, Азийн хөгжлийн банкны дотоод журмаар ч тэр шалгаруулсан. Яг ажлын явцад шахаад ирэхээр гүйцэтгэгч өөрөө татгалзчхаар бид яахав дээ, гэрээг цуцалсан. Тиймээс та уг асуудлыг АТГ-д өгөөрэй. 

УИХ-ын гишүүн Б.Энх-Амгалан:

-АХБ-ны санхүүжилтээр хийгдэж байгаа Дарханы зам эхнээсээ будлиан орсон юм биш үү. Бие төлөөлөгч нь яаман дээр ирж сууж байгаад замын зургийг зааж өгсөн. Ингэснээр Монголын компани орж чадаагүй шүү. Энэ бол цэвэр АХБ-ны шалгуураас л болсон. Ажлаа хийгээгүй компанитай яагаад бид хариуцлага ярьж чадахгүй байгаа юм бэ. Авах хүн гэдийж, өгөх хүн бөхийдэг гэдэг шиг юм болсон. Мөнгө төгрөгийн асуудлаа ярих хэрэгтэй гэв.

---