Хоёрдугаар сарын 1-ний өдрөөс тэтгэврийг 15 хувиар нэмэгдүүлж, доод хэмжээг 500 000 мянган төгрөгт хүргэсэн. Үүнтэй холбогдуулан тэтгэврийн тогтолцоо болон нийгмийн даатгалын тогтолцооны талаар эдийн засагч Г.Батзоригтой ярилцлаа.

Эдийн засагч Г.Батзориг:

-Тэтгэвэр нэмэгдсэнээр сөрөг нөлөө гэвэл үнийн өсөлт дээр дарамт болох болов уу гэсэн хүлээлттэй байна. Цаг үеэ буруу мэдэрч тэтгэвэр, тэтгэмж нэмэх нь эргээд үнийн өсөлтдөө дүндээ дүн болгох нөлөөтэй. Зах зээл идэвхжээгүй үед тэтгэвэр нэмэх нь зүйтэй байсан.

-Тэтгэврийн хуримтлалын сангийн талаар?

-Бид нарын одоогийн тогтолцоо ширээгээр бол гурван тулгуурт тогтолцоо гэсэн үг. Цалингаасаа өгч байгаа 19 хувь нь тухайн иргэний нэрийн дансанд ерөөсөө ямар ч хувь орохгүй. Одоогийн тэтгэвэрт гарсан хүмүүст зарцуулагдаад дуусаж байгаа. Тэгэхээр 19 хувиасаа 5 хувийг улсад өгдөг буюу нийгмийн хамгаалал талдаа үлдсэн 14 хувийг хувийнх руу буюу тухайн иргэний нэрийн данс дээр үүсгэе гэж байгаа юм. Ингэхээр 20-30 жилийн дараа тухайн мөнгөө бөөнөөр нь авах эсвэл сар сараар нь авах боломжтой ийм систем руу шилжье гэж байгаа юм.

-Улсаас Хуримтлалын сан үүсгэх хүсэл зориг боломжийг гаргахгүй байгаа юм бэ?

-Мэдээж үүнд зардал шаардана. Өнөөдөр бид нар Тэтгэврийн санд хагас их наяд төгрөгийн алдагдлыг санхүүжүүлж төсвөөс шууд олгож байна. Энэ бол амь аргацаасан систем. Уг системийг хуримтлалын тогтолцоо руу шилжүүлэх ёстой. Үүний тулд төсвөөс бага хэмжээний зардал гарах нь ойлгомжтой. Эхэндээ тэтгэврийн сангийн алдагдал тодорхой хугацаанд нэмэгдэнэ. Яагаад гэхээр 19 хувийн 14 хувийг хуримтлалын сан руу шилжүүлэхээр уг 14 хувийг нөхөх мөнгө төсвөөс гарах ёстой. Үүнийг одоогийн төсвийн мөнгөнөөс гаргах боломжгүй, сонирхол ч байхгүй. Тэгэхээр хуримтлалын реформ хийх зориг байхгүй байна гэж харж байна. Ер нь бол тэтгэврийн системийн хувьд хэцүү байдалд орчихлоо.

Бид нар 200-300 жилийн өмнөх Германы явж байсан тэтгэврийн системээр явж байна. Өнгөрсөн хугацаанд тус улсын Засгийн газраас зардал гаргаж, 3-4 удаа реформ хийж, тэтгэврийн системээ өөрчилсөн байгаа. Манай улс одоо байгаа системээ өөрчлөхгүй бол 2030 онд улсын алдагдлын 25 хувь, 2050 он гэхэд 30-40 хувь гээд санхүүжүүлж чадахааргүй хэмжээний дарамтад тэтгэврийн систем маань орно. Тэтгэврийн реформыг саяны Тэтгэврийн тухай хуулиар хийчих болов уу гэж найдсан харамсалтай нь Сайн дурын хувийн тэтгэврийн сан гээд өмнө нь байснаасаа ялгаагүй 19 хувь дээрээ хүсвэл нэмээд хувийн тэтгэврийн санд хуримтлуулж болно гэсэн агуулга бүхий хуулийн төсөл батлагдчихлаа. Ер нь бол одоогийн тэтгэврийн систем 2025-2030 онд ажиллахгүй болно нь тэр үед нь өөрчлөхөөс өөр аргагүй гэлээ.

---