Монгол Улсын маршал, Улсын баатар, Юмжаагийн Цэдэнбалын амьдрал, түүхийг өгүүлэх “ТҮҮХ МАРТАХГҮЙ” уран сайхны киног “Хүмүүн фильм” уран бүтээлийн нэгдэл бүтээсэн билээ.

Тус бүтээлийн зохиолч, ерөнхий продюсероор УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбат, ерөнхий найруулагчаар А.Мөнхсүх нар ажилласан.

Уг киноны Ю.Цэдэнбалын бага насны дүрийг залуу жүжигчин Э.Саруул, идэр насны дүрийг УДЭТ-ийн жүжигчин Г.Амгаланбаатар, ахимаг үеийн дүрийг Төрийн шагналт, гавьяат жүжигчин Ц.Төмөрбаатар амилуулсан билээ.

Тэгвэл “ТҮҮХ МАРТАХГҮЙ-II” уран сайхны кино Улс тунхаглсаны баярын өдрөөр нээлтээ хийлээ. Уг ангийн зураг авалтад давхардсан тоогоор 23 000 гаруй уран бүтээлч оролцсон ажээ. 

"ТҮҮХ МАРТАХГҮЙ-II" УСК "Эрх мэдэл ба эмгэнэл" нэртэйгээр өнөөдрөөс эхлэн бүх кино театраар гарч эхэлнэ. 

УДЭТ-ийн жүжигчин Г.Амгаланбаатар "Ю.Цэдэнбал даргын идэр насны дүрийг би бүтээлээ. Маш олон мянган хүний оролцоотойгоор энэ кино бүтээгдсэн. Киноны нүсэр баг маань 2 жил гаруй хугацаанд Увс, Улаанбаатар, ОХУ-д зураг авалтаа хийлээ. Ю.Цэдэнбал даргыг мэдэх хүн одоогийн залууст цөөн болжээ. Ийм цаг үед түүхийг дэлгэцнээ амилуулж, үлдээсэн нь маш чухал үйл явдал. Хэдийгээр удирдагч, дарга хүн ч хайрлаж дурлаж, уйлж дуулсан хувь хүний түүх шүү дээ. Жүжигчин хүний хувьд Оросоор ярихаас эхлээд маш их хичээлээ" гэлээ. 

Төрийн шагналт, гавьяат жүжигчин Ц.Төмөрбаатар "Залуу, идэр, ахмад Ю.Цэдэнбал гэсэн 3 үеийн түүх уг кинонд гарна. Гэргийтэйгээ хамт Москвад амьдарч асан түүний амьдралын сүүлийн мөчүүдийг бүтээлээ. Би Ю.Цэдэнбал даргын 4 дүрийг бүтээж байгаа хүн л дээ. Киногоо үзээд түүхт тэр хүний дүрийг хэрхэн бүтээснийг өөрсдийнхөөрөө дүгнээрэй. Хэдийгээр алдаа оноо байгаа ч эх орныхоо төлөө зүрх сэтгэлээ хэрхэн зориулсан болохыг уг кинонд харуулна. Дарангуйлагч орны удирдагч нарт хувь хүнийхээ хувьд ямар хариулт өгч байсан түүх ч бичигдэж үлдлээ" гэлээ. 

ТББХ-ны дарга, "Түүх мартахгүй" УСК-ны ерөнхий продюсер Ж.Мөнхбат "Манай Хүмүүн фильм нэгдэл Монголын кино урлагт 11 жилийн өмнөөс хүчин зүтгэж эхэлсэн. Ардын хувьсгалын анхны долоогийн түүхийг харуулсан "Долоон бурхан харвадаггүй" УСК-г 11 жилийн өмнө бүтээж байжээ. 1990 оны ардчилсан хувьсгалын үйл явц, тухайн үеийн Монголын удирдагч асан Ж.Батмөнх агсны амьдралаар "Бүү март" УСК-г бүтээсэн бол энэ удаад Монголын төрийг социалист нийгмийн үед 44 жил удирдсан Ю.Цэдэнбал агсны амьдралыг харуулсан "Түүх мартахгүй" УСК-ны 1,2-р ангийг бүтээлээ. Энэ 3 киноны Ерөнхий найруулагчаар ажилласан А.Мөнхсүх найздаа баярлалаа. Киноны зураг авалтад оролцсон бүх уран бүтээлчиддээ баярлалаа" гэлээ. 

---