🔴 Дархчуудын мөнгөн эдлэл хийхдээ ашигладаг гол түүхий эд нь үрлэн мөнгө юм. Өнгөрсөн жил 70-89 мянган төгрөгийн үнэтэй байсан 1 лан мөнгө энэ жил 120 мянган төгрөгөөс дээш үнэд хүрчээ. Манай улсад мөнгөний цэвэршүүлэх үйлдвэр байдаггүй учир ихэвчлэн урд хөршөөс түүхий эдээ татдаг талаар дархчууд ярьж байна.

Алт, мөнгөний дархан: Урд хөршөөс бүх юм хамааралтай учраас түүхий эдийн хомстол үүссэн. Манай улс баялагтай хэрнээ боловсруулах технологи, үйлдвэргүй. Заавал гадагшаа гарч байж боловсруулагдаж орж ирдэг. Уг нь Салхитын мөнгөний орд цагаан мөнгө гаргаад байна гэж байсан. Тэр нь яг хэрэгцээ хангаж чадах эсэхийг сайн мэдэхгүй байна. Энэ жил нэг лан мөнгө 110 мянган төгрөг болсон. Өнгөрсөн жил 80 орчим мянган төгрөг л байсан юм. Бүх л юм өсч байна шүү дээ. Түүхий эд нь өссөн болохоор үнэт эдлэлийн үнэ ч гэсэн өссөн” гэв.

Алт, мөнгөний дархан: Зөвхөн БНХАУ-аас гадна Солонгос, Турк улсаас үрлэн мөнгө орж ирж байгаа. Өнгөрсөн жил 70-80 мянган төгрөгийн үнэтэй байсан бол одоо 110-120 мянган болж. Үнийн хувьд хөөрөгдөлтэй байгаа ч хомстсон явдал бага байна. Ер нь Монгол банкны ханшаараа өсөөд байдаг юм шиг байна билээ. Үүнийг дагаад мөнгөн эдлэлийн үнэ ч өссөн. Грамм нь 4 мянга байсан бол одоо 6000-8000, алт, монет хуучин 100 мянгатай байсан нь 150-160 мянган төгрөгийн үнэтэй болсон байна билээ. "Мөнгөн завьяа" хавиар шинэ юмны үнэ 170 мянга болсон харагдсан. Хүмүүс бодохдоо мөнгөн эдлэлийн үнийг дархчууд өсгөөд байна гэдэг. Гэвч цаанаасаа өсөөд орж ирж байгаа. Жишээ нь, энэ дугуй цагираг л гэхэд 10-аад жилийн өмнө 100-200 төгрөг байсан бол одоо 2 мянган төгрөгийн үнэд хүрсэн. 10 дахин нэмэгдсэн байна шүү дээ. Бид нар хийнэ гэвэл 20 мянгаар л хийнэ. Алт, монет болвол 25-30 мянган төгрөг болно.

Бид ажлаа хийхдээ бензин, газ ашигладаг. Гэтэл бид нарт бензин олдохоо больсон. Саванд өгөхгүй гэнэ. “Машинд бензин өгөхгүй байтал яахаараа саванд өгдөг юм” гээд бөөн л юм болдог. Бензиний хомстолд орохоор дагаад үйлдвэрлэл үүсч байгаа юм.

Алт, мөнгөний дархан: Үрлэн мөнгөний хомстол үүссэн, олдохоо больсон. Өнгөрсөн жил 65-70 мянган төгрөгийн үнэтэй байлаа. Одоо 115-120 мянган төгрөг болсон байна. Хил хаасан учраас оруулж ирдэг хүмүүс нь больсон болов уу гэж ойлгоод байна. Солонгос улсаас хааяа “ганц, нэг” орж ирнэ. Үнийн хувьд Солонгос, Хятад гэх ялгаагүй адилхан. Хил хаагдсан болохоор гипс, хэв зэрэг багаж, хэрэгсэл нэг хэсэг байхгүй болсон. Аль аль талдаа л хомстолтой байна даа. Гэхдээ металлын үнэ өсөх тусам бид нарын ажил багасч байгаа болохоор бид хийцийнхээ үнийг нэмээгүй. Өмнө нь 70 мянган төгрөгөөр авч хийдэг байсан эд 110 мянга болчхоор хүмүүс хүчрэхээ больж байна.

Металл үнэд орлоо гээд бид ажлынхаа хөлсийг нэмээгүй. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ харьцангуй өссөн ч бид 5 жилийн өмнө ямар өртгөөр хийдэг байсан тэр хэвээрээ л байна” хэмээв. 

---