Уул уурхайн олборлолтоороо дэлхийд хоёрдугаарт ордог Рио Тинто компани Австрали улс дахь төмрийн хүдрийн уурхайгаа тэлэхийн тулд эртний уугуул иргэдийн ариун газрыг дэлбэлж сүйтгэжээ.

Баруун Австрали мужийн байгалийн баялаг нөөц ихтэй Пилбара мужийн Жуканы хавцалд олборлолт хийж байгаа юм. Тус газарт байдаг хоёр агуй нь олон арван мянган жилийн тэртээх эртний эдлэл, эд өлгийн зүйлсийг агуулсан байдаг ажээ. Эндээс 7,000 орчим шарил, 4,000 жилийн настай сүлжмэл үс, ясаар хийсэн багаж, нунтаглаж үйрүүлсэн чулуу зэрэг эрт үед хүн төрөлхтөн амьдарч байсныг гэрчлэх түүхийн үнэт олдворууд олдсон юм.

Гэвч нийт ашиг орлогынхоо талаас илүү хувийг төмрийн хүдрийн олборлолтоос олдог Рио Тинто 10 орчим жилийн турш орон нутгийн сахин хамгаалагчидтай тэмцэлдсээр энэ тавдугаар сарын 24-ний өдрөөс тэсэлгээгээ эхэлжээ. Түүхийн ариун газрыг уугуул оршин суугчид болох Пууту Кунти Куррама болон Пиникура иргэд хамгаалдаг байна.

Долоо хоногийн турш тэсэлгээ хийсэн Рио Тинто компани өнгөрсөн ням гарагт мэдэгдэл хийж “бид Пууту Кунти Куррама болон Пиникура иргэдэд хүндлэл үзүүлж байна. Бидний үйл ажиллагаанаас улбаалж сэтгэл санааны хохирол учруулсандаа уучлалт хүсье. Нутгийн уугуул иргэдтэй олон жилийн турш хамтран ажилласан тул бидний харилцаа үнэ цэнэтэй зүйл юм” хэмээн Рио Тинтогийн төмрийн хүдрийн олборлолт хариуцсан гүйцэтгэх захирал Крис Салисбери уучлалт гуйсан байна.

Мөн тэрээр үргэлжлүүлэн уугуул иргэдтэй хамтран ажиллаж, харилцаа холбоогоо сайжруулах ба Жуканы хавцалд олборлолт хийхээр төлөвлөсөн бусад газруудын талаар дахин нягтлан авч үзнэ гэжээ.

Харин Пууту Кунти Куррама болон Пиникурагийн уугуул иргэдийн холбооны төлөөлөгч Бурчелл Хайес Ринто Тинто компанид ариун газрын үнэ цэнийн талаар 2013 оноос хойш удаа дараа тайлбарласан хэмээн мэдээлжээ. Гэвч энэ жилийн тавдугаар сарын 15-ны өдөр л тэдэнд Рио Тинто тэсэлгээ хийхээр болсон гэдгийг дуулгасан байна.

Австралийн Холбооны Уугуул иргэдийн хэрэг эрхэлсэн яамны сайд Кен Виат Рио Тинтогийн үйлдлийг хурцаар зэмлэн буруушааж, Баруун Австралийн мужийн захиргаа  хууль эрхзүйн хариуцлага хүлээж соёлын өвийг хайрлан хамгаалах ёстой хэмээн мэдэгджээ. Жуканы хавцал нь Их Британийн Стөүнхэнж чулуун цогцолбороос 9, Колосиум театраас 23, Мачу Пикчугээс 75 дахин урт настай, Австраличуудын хувьд үнэ цэнэтэй, ариун нандин, эртний түүхтэй хөдий ажээ.

Эх сурвалж: CNN

---