Ховд аймгийн Мянгад сумын төвөөс зүүн хойд зүгт 20-иод км яваад байх Урд Улаан Үнээт хэмээх газарт тонуулчид хадны оршуулгыг тонож цагдаад баригдсан талаар анх 2015 оны дөрөвдүгээр сард мэдээлсэн юм.

Уг мэдээллээр Монголын Үндэсний музейн археологичид тус газарт тавдугаар сарын 1-10-ны хооронд ажилласан байдаг.

Эндээс суран хөвчтэй нум, сум, саадаг, хоромсого, сэнжтэй модон сав, эвэр иштэй төмөр хутга, эмээлийн мод, эвэр зуузайтай төмөр амгай зэрэг олдворууд тусгай өрөөнд хадгалагдаж байсныг баримт үйлдэн шилжүүлэн авч, улмаар судалгааны баг хадны оршуулга байсан дурсгалт газарт очиход толгой, шийр, сүүлтэйгээ хатсан адууны арьс (зүлд), доргоны арьс болон хонины нэхийгээр хийсэн дээл хувцасны үлдэгдэл, авсны мод, хүний хатмал шарил зэргийг бусниулж, анхны байрлалаас нь хөдөлгөн орхисон байв.

Агуйн аман дээр гаргаж хаясан шороог шалгахад дотроо модон эдлэлүүдтэй жижиг ширэн уут, амыг нь модоор хавчиж, нарийн сураар хоёр талын үзүүрийг бөхөлсөн бас нэгэн жижиг ширэн уут олдов.

Далайн түвшнээс 1,327 метрийн өндөрт байрласан хадан оршуулганаас олдсон эмээлийг ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Алтай улсын их сургуулийн эрдэмтэн судлаач Николай Серегин хамтрагчдынхаа хамт судалж 1,700 жилийн тэртээгээс улбаатай гэсэн таамгийг дэвшүүлжээ. Өөрөөр хэлбэл, Монголын Урд Улаан Үнээтийн агуйгаас олдсон эд зүйлсийг Манай эриний 4, 5 дугаар зууны үед хамаарагдах Нирун улсын үеэс улбаатай гэж үзжээ.

Эх сурвалж: Horse Talk

---