АНУ-ын Сангийн яам уржигдар БНХАУ-ыг улсынхаа мөнгөн тэмдэгт юанийн ханшийг түүхэндээ байгаагүйгээр унагаасны дараа валютын залилан хийгч  луйварчин орон гэж тодорхойлсон байна.  Учир нь  БНХАУ-ын Ардын банк 2008 оноос хойш буюу уржигдар юанийн ханшийг унагаажээ. Ингэснээр  энэ мөнгөн тэмдэгтийн ханш америк доллараас 1.4 хувиар буурч байгаа юм байна. АНУ-ын Сангийн яам “БНХАУ бусад орны оролцоотойгоор аажмаар валютын ханшийг олон улсын валютын зах зээлд их өргөн цар хүрээтэйгээр унагааж байсан түүхтэй” гэж мэдэгдэлдээ дурдсан байна. Мөн Стивен Мнучин “1988 оны өрсөлдөх чадварын хуулийн дагуу хийсэн судалгааны дараа батлагдсан ямар орнууд өөрийн мөнгөн тэмдэгт болон америк долларын ханшийг зохицуулж анхаарч үзэхийг сануулсан шийдвэрийн талаар ярьжээ. АНУ-ын Сангийн яам мэдэгдэлдээ “БНХАУ сүүлийн үед үндэснийхээ мөнгөн тэмдэгтийн ханшийг бууруулах арга хэмжээг авсан.  Энэ үйлдэл болон БНХАУ-ын зах зээлийн тогтвортой байдлыг хангах гэсэн шударга бус явдал нь  юанийн ханшийг унагааснаар олон улсын худалдаанд давуу тал олох гэж зорьж байгааг нотолж байна” гэж нэмж бичсэн байна. Ерөнхийлөгч Доналд Трамп юанийн ханш унасныг санхүүгийн луйвар  гэж үзсэний дараа АНУ  энэ шийдвэрээ зарлажээ. Тэрээр твиттертээ “Төв банк сонсч байна уу  Энэ бол БНХАУ-ыг  аажимдаа их хэмжээгээр сулруулах чухал зөрчил” гэж жиргэсэн байна.

БНХАУ-ыг валютын луйварчин орон гэж тодорхойлсон АНУ  Бээжингийн энэ алхмыг хоёр орны хооронд гараад байгаа худалдааны харилцааны маргааныг дахин хурцатгана гэж үзэж байна. Мөн  үндэсний мөнгөн тэмдэгт болон америк долларын ханшийг зохицуулж байгаа  тухайн орон  ингэснээрээ  нөхөн төлбөрийн үлдэгдэл, олон улсын худалдаанд шударга бус өрсөлдөөнд давуу тал олж авахаас зайлсхийх зорилготой гэж тодорхойлжээ. АНУ-ын “Ахиос”сонинд бичснээр энэ тодорхойлолтыг авахын тулд тухайн орон валютынхаа зохицуулалтыг хийхдээ  жилийн хугацаанд дотоод бүтээгдэхүүнийхээ хоёр хувийг зарцуулах хэрэгтэй юм байна.

Ерөнхийлөгч Доналд Трамп ирэх сарын 1-нээс БНХАУ-ын бараанд  300 тэрбум ам. доллартай тэнцэх 10 хувийн татвар  нэмж ногдуулна гэж мэдэгдсэний дараа юанийн ханш унасан байна.  Гэхдээ тэрээр БНХАУ-аас экспортоо нэмэгдүүлэхийн тулд юанийн ханшаа шударга бусаар  унагаахыг шаардаж байжээ. Гэвч Бээжин үүнийг нь үнэн болохыг үгүйсгэснээс гадна  юанийн ханшийг тогтвортой барихыг хичээж байна гэж мэдэгдсэн байна. Юанийн ханш унаснаар БНХАУ-ын экспортолж байгаа барааны үнэ буурна. Ингэснээр үйлдвэрлэж байгаа барааны өрсөлдөөн нэмэгдэнэ. АНУ  хятад бараанд ногдуулах тат­вараа нэмсээр байвал БНХАУ-ын барааны үнэ улам буурна. Харин мэр­гэ­жилтнүүд БНХАУ-ыг валютын луйвар­чин орон гэж тодорхойлсноор АНУ, Европт юанийн ханш хүчтэй унасны дараа хөрөнгийн зах зээлд  тайван бус байдал нэмэгдэнэ гэж үзжээ.

Х.ОЮУНБОЛД

 

 

---