™ watch
™ watch
Зураач, уран бүтээлч Л.Амарсанаатай уулзаж, олны сонирхлыг татаад буй үзэсгэлэнг нь үзэхээр “Khan gallery”-г зорилоо. Зочин маань биднийг тун найрсаг хүлээж авав. Үүднээсээ авахуулаад үндэсний өв соёл өөрийн эрхгүй “ханхийх”, тэртээх зууны эх түүхийг сэтгэлд төсөөлүүлэн бодогдуулах этгээд өвөрмөц, содон бүтээлүүд нүднээ тусав. Хараад ч зарим нь үл ойлгогдохоор. Сонирхон харж хэсэг зогсов. Харин зочин маань анзаарсан бололтой хажуунаас ийн яриа өрнүүлж “Уран бүтээлч хүн үндэснийхээ зүйлийг эрхэмлэдэг байх ёстой. Байнга эрэлд хатаж, шинийг сэдэж байхгүй бол амархан уйдаж, хоцрогдох гээд байдаг юм. Бид нийгэмд урлагаар дамжуулж мессэж, харин олонд зөв бодол төрүүлэхийг зорьдог. Энэ утгаар яривал зураач хүн шинэ зүйл рүү тэмүүлж амьдардаг. Би дүрслэх урлагийн сургуулиудад 15 жил багшилсан.
Багшлах явцдаа боловсролын удирдлагаар магистрт, дараа нь урлаг судлал, дүрслэх урлагийн чиглэлээр докторантурт суралцаж буй. Уран бүтээлч хүн судлаач байх ёстой. Үүгээрээ ямар ч зүйлийг хаанаас ч судалж мэдэх шаардлагатай болдог. Үзэсгэлэнгийн бүтээлүүд миний судалгааны ажлын нэг хэсэг. Тиймээс судалгааныхаа ажилд анхаарал хандуулж байгаа. Эр хүн мод, сүх, хөрөөтэй ойр явах хэрэгтэй. Би энэ бүхэнтэй ойр өссөн. Амьдрал, уран бүтээл аль алинд нь их хэрэг болдог. Урландаа дуртай хөгжмөө сонсоод зураг зурахад хийж буй зүйлдээ илүү төвлөрдөг. Үүгээрээ дүрслэх урлаг, хөгжим хоёр салшгүй холбоотой. Хийж буй бүтээлээсээ хамаараад хөгжмөө сонгож сонсоно. Заримдаа сонгодог аялгуу, аяз сонсож уран бүтээлээ туурвина. Аавын минь нутгаас төрсөн бүтээл энэ үзэсгэлэнд бий. Тухайлбал, “Ир”, “Хэт” бүтээлийн санаа Алтайн сүрлэг уулс дундаас төрсөн” хэмээв.
...Түүний бүтээлүүд цаанаа л нэг өөр юм. Амьтай ч юм шиг, олон зүйл шивнэж өгүүлэх мэт. Харах тусам өөрийн эрхгүй сонирхол татсаар. Түлээ, мод, төмөр, үртэс, холтос бидний хувьд энгийн ахуйн хэрэглээ. Харин түүний хувьд уран бүтээл. Тэр урлаг болгож чаджээ, харин яаж...
Бидний яриа цааш үргэлжиллээ...
Нүүдлийн амьдрал тэр чигээрээ агуу их түүх, өв соёл, урлагийг тээн хадгалж яваа
-Таны үзэсгэлэн үнэхээр содон юм. “Түлэгэ” нэрнээсээ хүртэл өвөрмөц санагдах үзэсгэлэнд нүүдэлчдийн амьдралын ахуй соёл түлхүү туссан нь тун сонирхолтой байна?
-Хүн төрөлхтөн анх үүссэн цагаас гал хэмээх гайхамшигтай зүйлтэй танилцан ахуй хэрэглээндээ өргөн ашигласаар ирсэн. Тэр цагаас галыг тахин шүтэн дээдэлсээр өнөөг хүргэсэн. Тэр тусмаа нүүдэлчин ахуй соёлтой монголын ард түмэнд галаа хүндэлж тахисаар ирсэн сайхан уламжлал бий. Үүнийг бэлгэдэж модыг урлаг болгон ашиглаж өөрийнхөө дотоод ертөнцийг харуулахыг зорьсон юм.
Нүүдэлчин Монголчуудын амьдралд түлээ, мод, аргал ямар чухал үүрэгтэйг өгүүлж, бүтээлд маань тодорхой элемэнт, өгөгдөл болж орсноороо онцлогтой. Бүтээлдээ судалгаа хийгээд эхлэнгүүт нүүдэлчдийн амьдрал рүү яалт ч үгүй орохоос өөр аргагүй болсон. Нүүдлийн амьдрал тэр чигээрээ агуу их түүх, өв соёл, урлагийг тээн хадгалж яваа.
-Үзэсгэлэнд дэлгэгдсэн бүтээлүүд харахад нэг, хоёр сарын дотор урласан зүйл биш бололтой. Судалгаа их хийсэн нь анзаарагдлаа. Магадгүй сэтгэлд чинь тав, арван жилийн өмнө төрсөн санаанууд ийн амилсан байж болох л юм?
-Түлэгэ үзэсгэлэнд 50 орчим бүтээл тавигдсан. Уран бүтээлч хүн тодорхой хэмжээнд судалж, байнга шинийг эрэлхийж санаагаа баяжуулж байдаг. Сүүлийн 20 гаруй жил бодсон бодлуудаа, өөрийнхөө дотоод ертөнц дэх онцлогийг графикийн болоод үндэсний урлагтай хослуулж өвөрмөц зүйлээр гаргахыг хичээлээ. Бүтээлүүд маань шинэлэг, дахин давтагдашгүй, олон жил бодож ойрын жилүүдэд бүтээгдсэн.
Надад үзэсгэлэнгийнхээ санааг олох маш чухал байлаа. Хэдэн удаа бодож, сэтгэл тавгүйтэн гүн бодолд дарагдан, шаналж суусан өдөр цөөнгүй. Тэгсэн нэг өдөр зүүдэллээ. 6 сарын 29-ний шөнө зүүдэнд маань “Түлээ” гэдэг үг, бас тийм дүр төрхтэй үзэсгэлэн сэтгэлд зурсхийн орж ирэв. Товчхон хэлбэл түлээ мод, аргал, хомоол ашиглаж бүтээл урлах санаа. Баярлаад л үсэрч босоод бушуухан тэмдэглэж авсан. Тэр зүүд миний хувьд том дэвшил байсан.
-Миний хувьд зураач, сийлбэрчидтэй ярилцаж, урланд нь зочилж байв. Гэхдээ үүн шиг өвөрмөц үзэсгэлэн ховор байсан. Бүтээлүүдийг чинь үзээд сэтгэл их сэргэлээ?
-Урлаг энгийн зүйлээс эхэлдэг. Энгийн зүйлийг өөрийнхөө ертөнцөөр, өөрийнхөө дотоод сэтгэлээр хэрхэн илэрхийлж гаргах вэ гэж хичээсэн. Аргал, түлээ, мод бидэнд энгийн санагдах зүйл ч өнөө цагт асар их үнэт зүйл болчихсон байна. Бид байгаль дэлхийгээ хэрхэн бохирдуулж, ургамал, модыг нь хайр гамгүй сүйтгэж байгаа билээ. Гэтэл энэ бүхэн эх дэлхий, байгаль хүмүүний амьдралыг тэтгэгч гол зүйл юм. Хөдөөд аргал байдаг ч гэсэн бид төдийлэн аргалын үнэр үнэртэж чаддаггүй.
“...Аргалын утаа үнэртсэн
Малчны гэрт төрсөн би...” хэмээх сайхан шүлэг бий. Гэтэл өнөөгийн залуус
“...Халуун паар тэвэрч
Хайртай байрандаа төрлөө...” гэхнээс наахнуур болж байгаа нь худлаа биш. Бид замын түгжрэлд бухимдаж, утаан дунд бачууран амьдарч байна. Миний үзэсгэлэнгийн бүтээлд мод түлээ, аргал, хомоол, хоргол, холтос, үртэс, нүүрс бий. Нүүрсийг оролцуулсан нь учиртай. Өнөөгийн агаарын бохирдлыг эсэргүүцэн тэмцэж буй өөрийн дуу хоолойг урлагаар дамжуулж, бүтээлээрээ илэрхийлэн харуулахыг хүссэн юм.
Бид хот суурин газар, байшин барилга дотор өв соёлоосоо алслагдан гээгдсээр галаа бадрааж, галаа тахихаа ч мэдэхгүй суугаа нь даанч харамсалтай. Амьдралын энгийн зүйлд үнэ цэнэ байдаг юм гэдгийг илэрхийлж хүмүүст хүргэж буй минь энэ. Уг нь монголчууд нүүрс түлж амьдарч буй хотоо, хүрээлэн буй байгаль орчноо, өөрсдийнхөө эрүүл мэндийг хордуулах шаардлагагүй юм. Бидэнд хэрэглэж болох хоргүй эко түлш бий. Тэр нь аргал, даанч хотын бид ашиглан хэрэглэж чадахгүй юм.
Бүтээлүүд дахин давтагдашгүй, олон жил бодож ойрын жилүүдэд бүтээгдсэн
-Хүнд өссөн орчин их нөлөөлдөг. Бүтээлүүдийг чинь хараад таныг хөдөө өссөн болов уу гэж бодлоо?
-Миний аав Ховд аймгийн Чандмань сумын харьяат хүн. Би Улаанбаатар хотын унаган иргэн. Миний хүүхэд нас гэр хороололд, тэр тусмаа Дэнжийн мянгад өнгөрсөн. Гэртээ түлээ хагалж, гал түлж, галын халуун илчинд болсон цай, хоол идэж өссөн. Хүүхэд насны минь амьдралаас үүдэлтэй энэ бүхэн надад урлагийн бүтээл болох санаа төрүүлсэн. Би ч энэ бүхнийг яагаад урлагийн бүтээл болгож болохгүй гэж бодсон. Компьютер, интернэт, гар утас, зурагт зэрэг амьд бус зүйлийг амьд болгоод буй өнөөгийн залуус өвөг дээдсийнхээ өвлүүлж үлдээсэн ахуй, өв соёл руу эргэн харж, гайхамшигтай зүйлээс нь мэдрээсэй. Хүн хаана ч төрж өсч болно.
Гэхдээ монгол хүнд заяагдсан сайхан чанар гэж байдаг. Тэр чанар маань намайг үндэсний уламжлал, түүх соёлтой холбох гүүр болсон. Хүүхэд байхдаа зуны амралт эхлэхээр өвөө, эмээ дээрээ очиж амардаг байлаа. Ховдод очоод Алтайн сайхан сүрлэг уулсын дунд хурга, ишиг хариулж тоглоод гүйдэг байсан. Ингэж хөдөөгийн орчин, нүүдэлчдийн ахуй соёлтой ойр өссөнөө урлаг соёлоор дамжуулж өөрийнхөө ертөнцийг хайхад дөхөм болж байв. Бид хэдий хот суурин газар амьдарч, уран бүтээлээ хийж байгаа ч монголынхоо өв соёлын гайхамшигтай нандин сайхан зүйлүүдийг мартаж хэрхэвч болохгүй юм. Тэр сайхан өв соёлоо урлагаар дамжуулж, өөрийн уран бүтээлээр илэрхийлэн хойч үедээ хадгалж өвлүүлэх нь зүйтэй.
-“Орон зай”, “Зул”, “Хязгааргүй”, “Хүсэл” бүтээл тун өвөрмөц шийдэл, загвартай юм. Зарим нэгэн хүн анх хараад ойлгогдохгүй ч гэмээр?
-Энэ бүтээлийн материал нь хар мод. Түлээний мод сонгон нарийн хэрчмүүд болгон, бүтэн гуалин модоор нь урлаг болгож холбохыг хичээсэн. Төмөр металл, уран зурагтайгаа хослуулаад хүмүүст хэрхэн сонирхолтой харагдуулж болох вэ гэж ажигласан, бас их ажиллаа. Бүх зүйлээ өөрөө бодож сэтгэж эскиз загвар гаргаж түүнийхээ дагуу урласан. Мод, төмөр металл хосолж холбогдож буйгаараа өвөрмөц санагдаж болох. Нүүдэлчин Монголчуудын соёл агуу.
Тухайлбал, уяа зангилаа нь мултарч тайлагдаггүй, хөвөрч, сулардаггүй. Би бүх бүтээлээ сураар өлгөсөн. Монгол хүний ухаан уяа, зангилаанаас харагддаг. Тиймээс бүтээл өлгөсөн сурны зангилаанууд давтагдахгүй өөр өөр байгаа. Нэг нь хоёр тонолттой байхад нөгөө нь гурван тонолттой нэг таталттай. Энэ мэтчилэн урлаж буй бүтээлдээ сэтгэл гаргаж, уяа зангилаанд хүртэл анхаарал хандууллаа. Сур нүүдэлчдийн ачаа барааг бэхэлж багладаг хэрэглээний хамгийн чухал зүйл.
-Хаалгаар орж ирэхэд нь нэг зүйл нүдэнд содон туссан. Тэр бол нэлээд эдэлж хэрэглэсэн хуучны авдар. Түүн дотор юу байгааг хүмүүс харах гэж сонирхсон болов уу?
-Энэ авдар миний бүтээлийн салшгүй хэсэг. Монгол хүн нандин чамин зүйлсээ авдартаа хийж хадгалдаг уламжлал одоо ч байсаар буй. Айл гэрийн хойморт байдаг хүндтэй эд зүйл бол яах аргагүй авдар. Авдар дотор аргал байгааг хараад хүмүүс их гайхсан.
Нүүдлийн соёл, ахуй биднээс аажим аажмаар чимээгүйхэн холдож байна. Биднээс алгуурхан холдож буй зүйлс маань эргээд бидэнд олдохгүй үнэт зүйл боллоо. Авдар дотор алт эрдэнэсийн үнэт зүйлс байдаг бол харин миний энэ авдарт хатсан аргал бий.
Хүмүүс энгийн зүйлээс урлагийг олж хараг л дээ
-Мод, аргал, золтос, үртэсийг урлагийн бүтээл болгоно гэдэг үнэхээр санаанд буумгүй. Хотын унаган иргэдээс энэ бүхнийг хараагүй өссөн нь олон. Хатсан хөх аргалыг хаанаас авчирсан бэ. Эсвэл бүтээлдээ зориулж хатааж хадгалсан юм уу?
-Өнгөрсөн зун судалгааны ажлаар аавынхаа төрсөн нутагт очиж хэд хоног амарсан юм. Хөдөө алжаал тайлж амрах зуураа үзэсгэлэндээ зориулж авдар, аргал авчирсан. Жилийн өмнө хатсан энэ хөх аргал баруун аймгийнхны хоол ундаа болгож ирсэн түлш. Хөдөөгийн айлаас суунаглах аргалын утааны үнэр сайхан, тэр үнэрийг юутай ч зүйрлэмгүй. Өвөг дээдсийн минь уламжлуулж ирсэн өв соёл биднийг олон таагүй зүйлээс аварч ирсэн тул нандигнан хамгаалах ёстой. Өнөө цагийн хот суурин газрын хүүхдүүд аргал гэдгийг мэдэхгүй өсч байна, аргалын утаа гэдгийг хараагүй болохоор үнэрийг нь ч мэддэггүй.
Монголчуудын хойч үедээ үлдээсэн амьдралын нарийн ухаан бүү мартагдаасай. Үеийн үед үнэт зүйлээрээ үлдээсэй. Энэ утгаар аргалыг авдарт тээн ирж хадгалсаны минь учир энэ. Баруун аймгийнхан тэмээн жингээр голдуу нүүдэллэдэг. Авдартаа бүх зүйлээ хийж баглаад ачаалдаг. Хэт их хөгжил нүүдэлчдийн амьдралыг хотынх, хөдөөнийх гэсэн сэтгэлгээгээр зааглаж байна. Энэ нь тусдаа өөр амьдралтай хүмүүс хөдөөд байдаг мэтээр бодогдуулан тодорхой хүрээнд хязгаарладаг тал бий.
-Энгийн нэг хэрэглээ болох түлээ таны үзэсгэлэнд урлагийн бүтээл болж үлдэж байгаа нь гайхалтай л юм?
-Түлээний модыг тайрч, зүсэж янз бүрийн аргаар урлаг болгох гэж үзлээ. Хүмүүс энгийн зүйлээс урлагийг олж хараг л дээ. Уран бүтээлч хүний гол ажил бол аливаа зүйлээс өвөрмөц содонг нь олж харах ухаан, мэдрэмж юм. Тиймээс юуг ч урлаг болгож болно.
-“Есөн эрдэнийн орон” бүтээлийг хараад таныг үндэснийхээ хэл, бичигт хүндэтгэлтэй ханддаг, тэр тусмаа монгол бичиг сайн сурсан байна гэж бодсон шүү?
-Ардын уран зохиолч Д.Пүрэвдорж гуайн энэ шүлгийг хүн болгон мэддэг. Алт, мөнгө, зэс, оюу тана, шүр гээд өөрийнхөө бүтээлд орууллаа. Есөн эрдэнийг гурав гурваар нь хувааж зохиомжилсон. Тухайлбал, мөнгө, тана эрдэнийн тухай шүлгийн мөрийг хажууд нь зэрэгцүүлж монгол бичгийн уран бичлэгээр бичсэн. Монгол бичиг мэддэг болсон маань өвөөгөөс минь улбаатай. Намайг хүүхэд байхад өвөөгийн маань нандигнадаг өврийн дэвтэр авдарт нь хадгалаастай байдаг байв. Нэг удаа тэр дэвтэр дээрх монгол бичгийг хараад гайхаж биширсэн. Өмнө нь огт харж байгаагүй босоо бичиг миний хувьд үнэхээр сонин содон зүйл байлаа.
Уншиж мэдэхгүй тул хурдан сурах юмсан гэж их хүссэн. Ааваасаа “Энэ хэний бичиг вэ гэж асуухад өвөө чинь бичиж тэмдэглэх чухал зүйлээ өврийхөө дэвтэрт монгол бичгээр бичдэг юм” гэж хэлж билээ. Тэр үеэс монгол бичиг бие даан үзэж, мэдэхгүй зүйлээ өвөөгөөс асууж, ном уншиж, уйгагүй бичиж сурсан. Монгол хэл, бичиг үндэсний хамгийн сайхан өв соёл. Ийм сайхан хэл, бичгийн нандин өв соёлыг бидэнд үлдээсэн өвөг дээдсээрээ бахархаад баршгүй юм. Би одоо ч гэсэн өөрийгөө хөгжүүлж суралцдаг. Сурсан эрдмээ уран бүтээлдээ ийн шингээсэн нь миний давуу тал болж байна.
Сурсан эрдмээ уран бүтээлдээ шингээсэн нь миний давуу тал болж байна
-Таны уран зургийн бүтээлд хэд хэдэн орчин үеийн авангард зураг харагдана. Тухайлбал, “Хөх гал”. Ямар ч хүний харцыг өөртөө татаж чадаж байна. Ямар учиртай ингэж бүтээснээ тайлбарлаач?
-Миний үзэсгэлэнгийн бүтээл гурван хэсгээс бүрдсэн өгүүлэмжтэй. Эхний хэсэгт уламжлалт өв соёл, дэд хэсэгт эх түүхээ харуулсан бол гурав дахь хэсэгт орчин үеийн өвөрмөц шийдэл өгөгдөлтэй бүтээл тавигдсан. Аргал асахаараа хөх дөлтэй байдаг. Тэр хөх дөлийг л энэ зурагт илэрхийлсэн юм. Галд хөх ягаан туяа тусаж байгаа нь алсаас харагддаг. Тэр бүхнийг өөрийнхөөрөө харж дүрслэн буулгасан. Мөн зарим нэг бүтээл түлээний үртэсийг будагтай хольж гаргасан байх жишээтэй. Тэгэхээр түлээ хэмээх бүтээлийн санаа цаагуураа уран зурагт ч гэсэн илэрхийлэгдэж байгаа.
-“Голомт”, “Мөсөн гал” бүтээлүүд орчин үеийн зургийн төрөл зүйлд бас л өвөрмөц донж, шийдэлтэй харагдана?
-Айл галаа асаан амьдарч байгаагаа голомтаа бадраалаа хэмээн ярьдаг. Голомт гэдэг нь гал юм. Харин өрх болгонд гал бадран асдаг. Үүнийг айлын гэр доторх галаар харуулсан. Бийрийн техникийн арга ажиллагаатай хослууллаа. “Мөсөн гал” гэж хэзээ ч байхгүй л дээ.
Гэхдээ мөсөн дээр гал асах хэмжээнд сэтгэсэн сэтгэлийн хүч байж болно. Уран бүтээлч хүмүүс байхгүй зүйлийг байлгаж болохоор сэтгэдэг этгээд, сонин ертөнцтэй улс. Сэтгэлд гал байхад мөсөн дээр ч гал түлж болох шүү дээ. Энэ мэтчилэн бүтээл болгондоо түлээний эд эс, ширхэг болгоныг шингээхийг хүссэн.
-Энэ их уран бүтээлийн ард гарсан зураач залууг гэр бүл нь маш сайн ойлгож байж урлах ажлыг нь сэтгэл тайван хийлгэсэн болов уу гэсэн бодол төрж байна л даа?
-Тийм ээ. Гэр бүл маань надад уран бүтээл туурвих, бүтээл урлах урам зориг төрүүлдэг. Хань, үр хүүхдүүдийнхээ халуун дулаан уур амьсгалаас аз жаргалыг мэдэрч эрч хүч авдаг. Намайг ар гэрийн олон ажлаас чөлөөлж уран бүтээлээ туурвих цаг, зав олгодог ханьдаа их баярлаж явдаг. Би олон хүүхэдтэй, өнөр өтгөн айлын өрхийн тэргүүн.
Дөрвөн хүүхэд маань гэрийн оройн зайг дүүргэж, стресс, гуниг, бухимдал, дотоод сэтгэлийн таагүй бүхнийг гарган тайлж баяр баясал төрүүлдэг. Хүний амьдралын хамгийн дулаан зүйл бол гал, гэр бүл юм. Тэр гэр дотор амьдрал өрнөж, гал, голомт бадардаг. Үүний төлөө би өөрийн гэсэн замаар замнаж, өөрийн гэсэн сэтгэлгээгээр хөглөгдөж яваа. Гэр бүл сайн ойлгож, урам хайрлаж, тусалж дэмжсэний үндсэн дээр шинэ эрч хүчээр өөрийгөө сэлбэж, онгодоо хөглөдөг.
-“Түлэгэ” үзэсгэлэнд Амарсанаагийн гэр бүлийн халуун дулаан уур амьсгал, нандин сайхан харилцаа бүгд багтаж орсон байх аа?
-Тийм ээ, бүгд багтсан. Аливаа юм бүхэн учиртай. Дөрөв дэх бяцхан охиноо төрсөн жил энэ үзэсгэлэнгээ гаргаж байна. Хүн ирэхдээ хоол хүнс, бүх зүйлтэйгээ ирдэг гэдэг үг бий. Бяцхан охин маань аавдаа эрч хүч, урам зориг хайрлаж, үзэсгэлэнгийн санааг төрүүлсэн гэж боддог. Хүүхдүүдээ төрөх болгонд миний үзэсгэлэнгийн уран бүтээлүүдэд ямар нэгэн байдлаар шинэ өөрчлөлт ордог. Тэр бүхэн миний аз жаргалтай амьдрах амьдралын минь эх үндэс болов уу.
-Аливаа зүйлийг хараад магтаж урам хайрладаг, шүүмжилж санаа өгч зөвлөдөг нь гэр бүл байдаг. Энэ үзэсгэлэнг гаргаад хамгийн сайхан урмын үгийг ханиасаа сонссон байх, тийм үү?
-12 сарын 10-нд үзэсгэлэнгийнхээ нээлтийг хийсэн. Үзэсгэлэнд дэлгэгдсэн бүтээлүүдийг өдөр тутам харж үздэг хүмүүс бол манай гэр бүл. Уран бүтээлч хүний дотоод ертөнц энгийн хүнийхээс тэс өөр.
Заримдаа баярлаж байхад заримдаа гутарч гунина. Тэр болгонд хүүхдүүдийнхээ инээд хөөрөөс өөрийгөө сэргээж дараагийн бүтээлийнхээ санааг олдог. Үзэсгэлэн маань 12 сарыг дуустал гарна. Тиймээс үзэгч та бүхэн саатан морилж, үзэсгэлэнд дэлгэгдсэн бүтээлүүдийг сонирхон ирж үзээрэй.
-Уран бүтээлч болгон сайн зураач болчихдоггүй. Сайн бүтээлч байлгахын төлөө зааж, зөвлөдөг хүн байдаг. Танд ийм сайхан ур, ухаан, эрдэм бэлэглэсэн багш тань хэн бэ?
-Үзэсгэлэнгийнхээ нээлт дээр би багшийнхаа тухай дурсаж ярьсан. Харамсалтай нь багш минь тэнгэрийн оронд морилсон. Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Я.Оюунчимэг хэмээх эмэгтэй миний багш. СУИС-ийн дүрслэх урлагийн дээд сургуульд таван жил сурахдаа багшийнхаа урланд уран зураг, зураасан зураг, модон бар, төмөр бар, дүрслэх урлагийн амтанд шимтсэн.
Хэрвээ багш маань байсан бол миний үзэсгэлэнг үзээд ямар шүүмж хэлж, зөвлөх байсан бол гэж хамгийн түрүүнд бодогдож байлаа. Хүн сайн багштай, сайн ханьтай, сайхан бүтээлүүдтэй байна гэдэг юугаар ч үнэлшгүй үнэ цэнэ юм. Багшаараа үргэлж бахархаж, сэтгэлдээ дурсаж явдаг. Бидний энэхүү ярилцлагыг уншиж буй эрхэм уншигчдад айлчлан ирж буй шинэ оны мэндийг хүргээд, сайхан баярлаарай гэж ерөөе.
