“Баян” хэмээх Р.Базарын үүсгэн байгуулсан гэх ч улсын бүртгэлийн байгууллагын албан ёсны мэдээлэлд П.Төмөрцэцэг гэх эцсийн өмчлөгчтэй “Бүрдэл майнинг” компаниас нийгмийн даатгалын шимтгэлд 25.4 тэрбум төгрөг гаргуулахаар шүүх эцэслэн шийдвэрлэлээ. Тус компани Нийгмийн даатгалын тухай хуульд заасан үүргээ хэрэгжүүлэлгүй 2020 оны арванхоёрдугаар дугаар сараас 2023 оны арваннэгдүгээр сар хүртэлх хугацааны шимтгэл төлөөгүй аж. Иймээс энэ хугацаанд 17.9 тэрбум гаруй өр үүсжээ.

Хан-Уул дүүргийн Нийгмийн даатгалын хэлтсээс энэ өр төлбөрөө төлөхийг шаардаж, тодорхой хугацаанд төлж барагдуулах гэрээг “Бүрдэл майнинг”-ийн удирдлагатай байгуулсан ч тухайн аж ахуйн нэгжийнхэн мөнгөө төлөөгүй гэнэ. Тиймээс нийгмийн даатгалын шимтгэлийн өр 17.9, хугацаа хэтрүүлсний алдангид 7.9, нийт 25.9 тэрбум төгрөг гаргуулах нэхэмжлэл Хан-Уул дүүргийн Нийгмийн даатгалын хэлтсээс Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд гаргасан байна. Мөн 2023 оны сүүлийн хоёр сарын нийгмийн даатгалын шимтгэл, алданги 200 гаруй саяыг нэмээд 26.2 тэрбум төгрөг гаргуулахаар ханджээ. “Бүрдэл майнинг” ХХК-ийнхан нийгмийн даатгалын шимтгэлийн үндсэн төлбөр болох 18.1 тэрбум төгрөгийг төлөхөө шүүхэд илэрхийлсэн ч алдангийг хүлээн зөвшөөрөөгүй аж.

Нийтийн эрх ашиг зөрчигдөж байгаа учраас энэ хэрэгт прокурорын байгууллагаас оролцогч Хан-Уул дүүргийн Нийгмийн даатгалын хэлтсээс гаргасан нэхэмжлэлийг дэмжиж шүүх хуралд оролцсон байна. Анхан шатны шүүх хэргийг хэлэлцээд 1994 оны Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн холбогдох заалтыг баримтлан хариуцагч “Бүрдэл майнинг” ХХК-иас нийгмийн даатгалын шимтгэлийн өр 18.1, алдангид 7.2, нийт 25.4 тэрбум төгрөг гаргуулж, нэхэмжлэгч Хан-Уул дүүргийн Нийгмийн даатгалын хэлтэст олгож, 795 сая төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгожээ. Харин давж заалдах шатны шүүхийнхэн алдангид мөнгө төлүүлэх хэсгийг нь хэрэгсэхгүй болгож, 18.1 тэрбум төгрөг улсын төсөвт тушаах шийдвэр гаргасан аж. Үүнийг нь прокурор, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нар эсэргүүцэж, Улсын дээд шүүхэд хандсанаар давж заалдах шатны шүүхийн магадлалыг хүчингүй болгож, “Бүрдэл майнинг” ХХК-иас нийгмийн даатгалын шимтгэлийн өр, алдангийг бүгдийг нь гаргуулж, улсын төсөвт оруулахаар болов. 

---