УИХ-ын гишүүдийн тэтгэмжтэй холбоотой асуудлаар УИХ-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж тайлбар хийв. 

УИХ-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж:

-Сүүлийн өдрүүдэд УИХ-ын гишүүдийн тэтгэмжийн асуудал нийгэмд ихээр өрнөж байна.

1992 онд шинэ УИХ анхны үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн. 1992 онд Монгол Улсын их хурлын тухай хуулийг баталсан. Тус хуульд гишүүний нийгмийн баталгаатай холбоотой заалт байсан. УИХ-ын гишүүн нь дахин сонгогдоогүй тохиолдолд эсвэл эрүүл мэндийн шалтгаанаар чөлөөлөгдсөн бол өмнө нь эрхэлж байсан ажил, албан тушаалд эргүүлэн тавина. Тус албан тушаалд томилох боломжгүй тохиолдолд түүнтэй дүйцэхүйц ажил албан тушаалд тавина гэдэг хууль 1992-1997 он хүртэл үйлчилж байсан.

2006 онд гурав дахь Их хурлын тухай хууль батлагдаж байсан. Ингэхдээ тухайн гишүүн дахин сонгогдоогүй бол нэг удаагийн тэтгэмж буюу 12 сарын цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгоно гэж заалт байгаа. Энэ хууль 14 жил буюу 2020 он хүртэл хэрэгжсэн.

2020 онд энэ заалт тус агуулгаараа хэвэндээ байсан. Түүнчлэн өмнө нь эрхэлж байсан албан тушаалд тавина. Үндсэн цалин болон нэмэгдэл цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмжийг өгнө гэж байгаа.

Харин 2024 оны тавдугаар сарын 24-нд батлагдсан хуулийн 41.9 дэх хэсэгт өмнө нь эрхэлж байсан албан тушаал дээр тавина гэх заалтыг хасаад, дахин сонгогдоогүй бол 12 сарын үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний нэг удаагийн тэтгэмжийг өгнө гэсэн байгаа.

Энэ зөвхөн манай улсад байдаг асуудал биш. Дэлхийн бусад улс орнуудад ч парламентын гишүүддээ ингэж тэтгэмж олгодог.

2020 онд сонгогдсон 76 гишүүний 38 нь дахин сонгогдсон. Үлдсэн 38 гишүүнээс 30 гаруй нь тэтгэмжээ авсан. Гэхдээ бүгд 12 сарын тэтгэмж авсан гэж ойлгож болохгүй. Сар сардаа хүсэлтээ илэрхийлж,  өргөдөл гаргасан тохиолдолд тус тэтгэмжийг өгдөг гэв. 

---