Богд ууланд арав гаруй жил амьдарч буй 75 настай өвөө Л.Ренцэндорж гуайтай лайвток нэвтрүүлгийн энэ удаагийн дугаараар ярилцлаа. Тэрбээр Төв аймгийн Зуунмод хотын харьяат бөгөөд 1949 онд төржээ. Эцэг эхээс зургуулаа бөгөөд 1992 онд амьдралын эрхээр хот бараадсан ч зах зээл, нийгмийн хүнд нөхцөл байдалд сөхрөн хог түүж эхэлсэн хэмээн бидэнтэй хуучилсан юм.

Нэвтрүүлэг бүтнээр нь үзэх 

Богд ууланд арав гаруй жил амьдарч буй 75 настай өвөө Л.Ренцэндорж:

- Би Төв аймгийн Зуунмод сумын хүн. 1949 онд төрсөн. Манай аав, ээж нэгдлийн мал хариулж байсан. Эцэг эхээс зургуулаа. Дөрвөн ах дүү маань бурханы орон руу явчихсан. Үлдсэн хоёр дүү маань ялгаа байхгүй муу амьдарч байгаа. 1992 онд хотод орж ирээд амьдралын эрхээр хог түүж эхэлсэн. Автобусны буудал бараадаж хоноод өглөө ажилтай хүн шиг л яваад орой буцаж ирдэг байв. Телевизийн дуранд хоёр гурван удаа өртөж байсан. Тэгээд л асрамжийн газар очиж үзсэн. Сар болоод л буцаад гудманд гарсан. Тэнд чинь тэгээд болдоггүй юм байна аа. Адаглаад хоол унднаас өгсүүлээд хувцас хунар гээд бүх юм нь болохгүй. Хоол ер нь бараг идэхгүй ээ. Шүд байхгүй, мах байхгүй. Ус, боов л иддэг.

-Өмнө нь нэг хүн танд гэр өгч байсан гэсэн тэ?

-Тийн

-Гэрээ аваад амьдарвал яадаг юм бэ?

-Надад тэрийг чинь арчлах боломж байхгүй.

Тусламж тэр бүгдийг хүлээж авах надад сэтгэл байхгүй. Анхнаасаа гэргүй байх санаа төрсөн. Тусламж, хандиваас авах юм ч байна, авахгүй юм ч байна. Авах юмаа авна. Авахгүйг нь авахгүй. “Гэр орон, хашаа, байшин барьж өгье” гэдэг л юм. Би тийм юмаар яахав дээ. Гарын бэлэг бол ч яахав авна.

 

Би суугаагаараа унтдаг хүн байхгүй юу. Өдөр нь нойроо авдаг. Шөнө цас бороо орохоор суугаагаараа унтдаг.

Буруу замаар явсан өөр өөртөө буруугаа өгнө. Тэглээ гээд би улам доошоо явна гэж байхгүй. Наранд явж байгаа хүнийг чинь бас муу гэж хэлэхгүй шүү дээ. Нарсанд, наранд явж байгаа хүн чинь ялгаатай байхгүй юу.

Шашин шүтлэг бас байна аа. Зан үйлтэй холбоотой асуудлаар ном уншуулна. Сайн явах талаас нь надад нэг ном хайрла гээд.

Асрамжийн газар очих сонирхол байхгүй. Би ер нь хүнтэй барагтаа дуугарахгүй, ярихгүй. Архи уусан хүнээс өөрөө бараг зугтаана, нуугдана. Худлаа үнэн ярина. Зодно, дээрэмдэнэ тэд нар чинь. Бушуухан зугтаах нуугдах ажил байна. Даа ялангуяа цагдаа бол бүр ч аюултай. Барьж аваад нэг тийш нь цөлнө.

Сайхан цаг ч одоо залуу байхад барагтаа бол юм ажрахгүй. Бодож санах ч юм байхгүй. Одоо юм бодох цаг нь дууссан. Ганцхан хүсэх юм бурханы оронд удаан очихын тулд хөдөлгөөн хийдэг. Амьд хүн чинь одоо бодох л юм даа. Урт наслах арга зам өвчин зовлонгүй байхын хамгийн чухал нь дасгал хөдөлгөөн л байна. Эм, тан орлох юм чинь дасгал хөдөлгөөн.

Уул ивээлтэй. Сүүлтэй амьтдаас айдаггүй, сүүлгүй амьтдаас айдаг. Сүүлгүй нь хүн байхгүй юу. Сүүлтэй нь чоно, араатан чинь надад сайн байна. Ядарч зүдэрч явахдаа аав ээжийгээ бас бодно, санана. Жаргалтай үедээ санахгүй. Зовж байгаа үедээ санана.

Одоо ХУД-ийн дөрөвдүгээр хорооны хогны машин ачдаг ачааг хураасан цагт л эндээс явдаг байх даа.

---