Хөгжлийн Банкны хянан шалгах түр хорооноос зохион байгуулж буй Нотлох баримтыг шинжлэн судлах хоёр дахь шатны сонсгол Төрийн ордонд үргэлжилж байна. Өнөөдрийн үдээс өмнөх сонсголд "Сайншанд" аж үйлдвэрийн парк ТӨХХК-ийн зээлийн зарцуулалтын асуудал орсон ба Монгол улсын Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга өөрийн биеэр хүрэлцэн ирж оролцлоо. Тус цогцолбор төсөлд Хөгжлийн банкнаас 7.9 тэрбум төгрөг зарцуулсан ба шинжээчдийн дүгнэлтээр "санхүүжилт үр дүнгүй" болсон учир татан буулгажээ. 

Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга: 

-Би буруу юу хийсэн юм бэ? Монголд боловсруулах үйлдвэр хэрэгтэй юу гэвэл хэрэгтэй. Бид энэ тал дээр мэдлэг, туршлагагүй шүү дээ. Тиймээс мэддэг гадныхныг хөлсөлж авч таарна. Тэр хүмүүс мөнгөөр ажиллаж таарна. 

"Сайншанд" АҮП төсөлд 2 тэрбум ам.доллар зарцуулаад байгаа. Одоо Засгийн газар 34 хувийг нь эзэмшээд, үлдсэн 66 хувь дээр нь гадны хөрөнгө оруулагчдыг урьж оролцуулах ёстой. Намайг хариуцаад хий гэвэл би хариуцаад хийж чадна. Босгож чадна. 

Хөрөнгө оруулалтын асуудлыг нь ЭЦА, АТГ-ынхан нэг жилжин шалгасан. 35 мянган га газарт үнэлгээ хийдэг гэдэг амаргүй ажил шүү. Гэтэл ийм төслийг яагаад татан буулгана гэж яриад байгаа юм бэ? Тухайн үед ЗГХЭГ-ын дарга байсан Ч.Хүрэлбаатар энэ төслийн асуудлыг Засгийн газар руу оруулдаг байсан. Гэтэл Сангийн сайд болонгуутаа татан буулгах тогтоол гаргаж байсан байх юм. Ч.Хүрэлбаатар бол Монгол улсын хөгжлийг жадлан эсэргүүцдэг хүн. 

Бид баялгаа түүхийгээр нь гадагш нь гаргаж байгаа. Бид боловсруулах үйлдвэр барьж, нэмүү өртөг шингээж байж хөгжих ёстой. Том үйлдвэр барьж гэмээнэ үүнийг дагаж жижиг дунд үйлдвэр нь хөгждөг тогтолтой юм билээ. 

УИХ-ын гишүүн, Түр хорооны ахлагч Б.Энхбаяр: 

-"Сайншанд" АҮП төсөлд Хөгжлийн банкнаас 7.9 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийгдсэн. Энэхүү сонсгол дээр зээлийн зарцуулалтын талаар ярьж байгаа болохоос биш, энэ төсөл хэрэгтэй, хэрэггүй гэж яриагүй. Шинжээчийн дүгнэлт дээр тийм үг, өгүүлбэр байхгүй. "Сайншанд" АҮП төслийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Ж.Дөлгөөн гэдэг хүн таны зөвлөхөөр ажиллаж байсан уу? 

Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга:

-Тэрний зөвлөх, энэний зөвлөх гэсэн жижиг юм яримааргүй байна. "Шинэ Яармаг" төслийн захирал Ц.Ууганбаяр гэдэг залууг та нар дуудаж авчирч ирээд махлаад байсан. Миний зөвлөх байсан хүн ажил хийж болдоггүй юм уу? Ж.Дөлгөөнийг миний зөвлөх байсныг би санахгүй юм байна. 

Зүгээр явж байсан ажлыг улс төржүүлж зогсоодог, барьж хорьдог. Ялангуяа хүчний байгууллага улс төрийн зорилгоор ажилладаг болсон. 

УИХ-ын гишүүн, Түр хорооны ахлагч Б.Энхбаяр:

-Тус төслийн нарийн бичгийн дарга Г.Түвшинжаргал нь таны туслахаар ажиллаж байсан уу? "Сайншанд" АҮП төслийн зураг төслийг гүйцэтгэсэн "Натур фрэндли" ХХК авсан 7.9 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийн 28 хувийг нь судалгаанд зарцуулсан. Бусад зарцуулалт нь тодорхойгүй байгаад байгаа. 

Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга:

-Намайг Зам тээврийн сайдаар очиход Г.Түвшинжаргал яаманд мэргэжилтнээр ажиллаж байсан. Намайг ХХААХҮ-ийн сайд болж явахад Зам, тээврийн яамнаас хэдэн хүн дагаж очсоны хүмүүсийн нэг. 

Ажлын тайлан байгаа байлгүй дээ. АТГ, ЭЦА бүтэн жил шалгасан шүү дээ. Тайлангаар гүйцэтгэл 92 хувьтай гарсан гэж байдаг. 

Энэ бол Х.Баттулга гэдэг хүний төсөл биш, энэ бол Монгол улсын Засгийн газрын төсөл. Намайг санаачилсан гэдгээр нь гацаасан олон том төслийн нэг нь энэ. Одоо яах вэ? гэж асууж байна. Энэ төслийг явуулах ёстой. Энэ бүс нутагт 2 тэрбум доллар зарцуулчихаад байна. Зам болон төмөр замаа тавьчихсан. Нийт төсвийн 30 хувийг Засгийн газар бий болгочихлоо. Юу ч үлдээгүй биш л дээ. "Оргил"-ын Ганбаатар дээр очоод бичиг баримтуудыг хүлээлгэн өгмөөр байна. 

УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд: 

-Улсын төсвөөс нийт 35 тэрбум төгрөг зарцуулагджээ. Хөгжлийн банкнаас 7.9 тэрбум төгрөг гаргасан байна. Гэтэл Аж үйлдвэрийн парк маань хаана байна вэ? Хөрөнгө оруулалт нь хаана байна вэ? Нэг мухар төмөр зам барьсан. Хоёр жилийн дараа холбох юм гэнэ лээ. Та боломжтой төсөл гэж яриад байна. Гэтэл шинжээчдийн дүгнэлтээр боломжгүй гээд гарчихсан байна шүү дээ. Сайн судлахгүйгээр хийсэн юм биш үү? Та алдаа гаргасан юм биш үү? Цогцолбороос гарах бүтээгдэхүүний зах зээл нь хэн юм бэ? Баялгаа зөвхөн урд хөрш рүү гаргахгүй гэдэг. Та уутттай элс цоолж харуулж байсан. Монгол ялна гээд л явсан. Эцсийн дүндээ Монгол ялагдсан юм биш үү? 

Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга:

-Боломжтой төсөл өө. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг хөөдөг нь үнээн. Эргүүлж оруулж ирэх ёстой. Та бид хоёр ойлголтын зөрүүгээ арилгах ёстой болов уу. Та төмөр зам дээр 20 мянган төгрөгөөр талх шахдаг байсан тухай ярьсан байна лээ. Боломжгүй юм ярьсан шүү. 

Судалгаа хийгдсээн. Зүүн Азийн зах зээлд борлуулна. Энэ зах зээлд жилд 2 сая машин үйлдвэрлэж байгаа. Тавантолгой дээр сайн чанарын коксжих нүүрс нь байна. Гангийн хэрэглээ цаашид ч улам нэмэгдэнэ. Манай улс газрын баялгаараа дэлхийд эхний аравт ордог. Дан түүхийгээр нь гаргаж байгаа. Манай баялгийг 100 доллараар зараад, арван долларыг нь оффшорт үлдээж байгаа. Ерөнхий сайд байсан С.Батболд тухайн үед төмөр замд мөнгө өгөөгүй. Дараа нь уулзаад асуухад "Тулга аа, сонгууль болох гээд байсан учраас манай намынхан мөнгө битгий өгөөрэй гэсэн. Өгөхөөр нэр хүнд нь өсчихнө гээд байсан" гэж ярьдаг. 

---