™ watch
™ watch
Монголын эрдэмтдийн бүтээсэн коронавирусийг хоёр цагийн дотор илрүүлдэг, мэдрэг чанар өндөртэй оношлуурыг ХӨСҮТ-д ашиглахаар болжээ. Энэ талаар Коронавирусийн оношлуур бүтээх ажлын хэсгийн Нарийн бичгийн дарга Д.Ганзоригтой ярилцлаа.
-Монголын эрдэмтэд өнгөрсөн гуравдугаар сараас эхлээд коронавирусийг илрүүлэх оношлуурыг бүтээхээр ажиллаж тодорхой үр дүнд хүрсэн гэдэг сайхан мэдээ сонслоо. Монгол Улс коронавирусийг дотооддоо алдчихсан энэ эмзэг цаг үед тухайн оношлуурыг ашиглаж байгаа эсэхийг хүмүүс их сонирхож байна?
-Монголын эрдэмтэд өнгөрсөн гуравдугаар сараас эхлэн коронавирусийн оношлуур бүтээх ажлыг эхлүүлээд зургадугаар сард тухайн оношлуураа хийж бэлэн болгосон. Бидний бүтээсэн оношлуурыг ЭМЯ-аас дэмжиж, Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайханы өгсөн үүргийн дагуу ХӨСҮТ-д уг ашиглах зөвшөөрлыг олгосонд баяртай байна. Коронавирусийн оношлуур бүтээх ажлын хэсгийн гишүүн Б.Болдбаатарыг ХӨСҮТ дээр ажиллуулах зөвшөөрлийг Улсын онцгой комиссоос авах ажлыг миний бие яг одоо хөөцөлдөөд явж байна.
-Тухайн оношлуурыг яагаад зөвхөн ХӨСҮТ дээр ашиглаж байгаа юм бэ?
-ЭМ-ийн сайд бидний бүтээсэн оношлуурыг Сэлэнгэ аймагт ашигла гэдэг үүргийг анх өгсөн. Гэвч тухайн оношлуурыг Сэлэнгэд ашиглахын тулд эндээс ажлын хэсгийн нэг мэргэжилтэн очиж сургалт явуулах шаардлага тулгарсан. Тухайн мэргэжилтэн маань голомтот бүсэд ажилласныхаа дараа 21 хоног тусгаарлагдана. Тэгээд буцаад энд ирж ажиллах гэхээр хугацаа алдах түвэгтэй нөхцөл байдлууд гарах гээд байсан тул зөвхөн ХӨСҮТ дээр оношлуурыг ашиглахаар болсон. Тэгээд ч ХӨСҮТ дээр коронавирусийн оношлуур бүтээх дэд ажлын хэсэг ажиллаж байгаа учраас тэдэнтэйгээ цуг оношлогоо хийх нь дээр гэж үзсэн.
-Та бүхэн коронавирусийн хэдэн ширхэг оношлуурыг одоогоор үйлдвэрлээд байгаа вэ?
-Бидэнд яг одоо бэлэн 1100 ширхэг оношлуур байна. Тэрийгээ ХӨСҮТ дээр ашиглаж оношлогоо хийж эхлэх гэж байна.
-Манай эрүүл мэндийн байгууллагуудын ашиглаж буй коронавирусийн нэг оношлуурын үнэ 165,000 төгрөгийн үнэтэй гэдэг мэдээлэл яваад байсан. Та бүхний бүтээсэн оношлуур ямар үнэ өртгөөр босож байгаа вэ?
-Манай эрдэмтдийн бүтээсэн оношлуур харьцангуй хямд өртгөөр буюу 30-40 мянган төгрөгөөр хийгдэж байгаа. Таны хэлээд байгаа 165 мянга гэдэг тоо чинь бол тог цахилгаан, ажиллах хүн, хамгаалах хувцас зэрэг бүх өртөг зардлыг шингээсэн тариф байх. Түүнээс биш ЭМЯ-аас тендер зарлаж худалдан авч байгаа нэг удаагийн оношлуур ойролцоогоор 70-80 мянган төгрөгийн үнэтэй орж ирдэг. Тэр үнэнээс даруй 2-3 дахин хямд үнээр бид бүхэн оношлуураа бүтээж байгаа.
-Коронавирусийн оношлуурыг монгол эрдэмтэд бүтээгээд эх орондоо дэлхийн зах зээлийн ханшаас 2-3 дахин хямд үнээр бүтээж байна гэдэг үнэхээр сайхан мэдээ. Гэхдээ үүний хажуугаар чанар гэдэг зүйл хамт яригдах ёстой байх. Та бүхний бүтээсэн оношлуурын давуу тал, гол онцлог нь юу вэ?
-Нэгдүгээр манай оношлуур импортоор орж байгаа байгаа бусад оношлуураас 2-3 дахин хурдан хугацаанд хариу нь гардаг. Импортоор орж ирж буй оношлуурууд вирусээс РнХ-г ялгах үйл ажиллагааг хийхдээ 3-5 цагийн хугацаа зарцуулдаг. Тиймээс одоо авч буй шинжилгээний хариу дор хаяж 5-6 цагийн дараа гарч байгаа. Тэгэхэд бидний хийсэн оношлуур РнХ-г ялгах ажиллагаанд 30 минут л зарцуулдаг учраас нэг цаг 50 минутад багтаан эцсийн хариугаа гаргах чадамжтай. Сорьцоо аваад шинжилгээгээ хийгээд хариу гарах хүртэл ердөө хоёрхон цаг зарцуулдаг учраас нисэх буудал, хилийн боомтууд дээр ашиглахад илүү давуу талтай гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл хилээр орж ирсэн зорчигчийг коронавирусийн шинжилгээнд хамруулснаас хойш 2-3 цагийн дотор хариуг гаргах, хяналт шинжилгээнд зарцуулах зорилгоор анх энэ төслийг эхлүүлсэн шүү дээ.
Хоёрдугаарт, мэдрэг чанар нь маш өндөр. ХӨСҮТ-д яг одоо сарбеко гэдэг Германы оношлуур мөн Японы оношлуурыг ашиглаж байгаа. Японы оношлуурын хувьд хэлэхэд 100 микло/л сорьцонд 500-700 вирус байгаа тохиолдолд л тоолж чаддаг. Өөрөөр хэлбэл вирус өндөртэй байгаа тохиолдолд халдвартай хэмээн таньж чаддаг. Германы сарбеко гэдэг оношлуур 100 микло/л сорьцонд 200 орчим вирус байгаа тохиолдолд таньж чаддаг. Өөрөөр хэлбэл Япон оношлуураас 2-3 дахин өндөр үр дүнтэй байна шүү дээ. Тэгэхэд бидний бүтээсэн оношлуур 10 ширхэг вирус байхад л таньж чаддаг.
-Тэгэхээр та бүхний бүтээсэн оношлуур худал хариу гаргахгүй гэсэн үг байх нь ээ?
-Тийм. Одоо ХӨСҮТ-ийн түргэвчилсэн оношлуураар оношлоод хариу нь эерэг гарвал PCR шинжилгээнд хамруулах хүртэл эргэлзээтэй гэж хэлж байгаа шүү дээ. Манай оношлуурт хэзээ ч тийм зүйл байхгүй. Түргэвчилсэн оношлогоогоор эерэг гарсан хүмүүс давтан шинжилгээнд ортол сөрөг гарлаа гэсэн мэдээлэл сүүлийн үед их гарч байгаа. Бидний бүтээсэн оношлуур тийм зүйл огт гаргахгүй гэсэн үг.
Гуравдугаарт, үнэ нь хямдхан. Бид өөрсдийн бүтээсэн эхний 1100 ширхэг оношлуураа ЭМЯ-нд 1 ширхэгийг нь 30,000 төгрөгөөр бодож нийлүүлэх гэж байгаа. Бид судалгаа туршилтын журмаар оношлуурыг бүтээх түүхий эдээ гадаадаас захиалж авчирсан учраас ийм үнээр гарч байна. Цаашид ЭМЯ-аас 10,000, 50,000 бүр 100,000 ширхэгийг захиалбал энэ үнэ бүр хэд дахин буурна.
-ЭМЯ-аас энэ оношлуурыг олноор захиаллаа гэж бодвол та бүхэн хэр хурдан үйлдвэрлэх чадамжтай вэ. Бүгдийг нь Монголдоо үйлдвэрлэнэ биз дээ?
-Ер нь бол Монголдоо хийнэ. Манай улсад вируслоги, биотехнологийн шинжлэх ухаан төдийлөн сайн хөгжөөгүй учраас оношлуурыг хийхэд шаардлагатай бүх орц найрлагыг Монголд үйлдвэрлэх боломжгүй. Коронавирусийн оношлуурыг бүтээхэд оролцдог таван иж бүрдлийн гурвыг нь дэлхийн зах зээл танигдсан сайн чанарын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг гаднын үйлдвэрээс худалдан оруулж ирээд урвалжийг нь энд өөрсдөө бүтээгээд угсарч бэлэн болгодог. Богино хугацаанд олноор үйлдвэрлэх боломжтой.
-Та бүхэн өөрсдийнхөө оношлуурыг яг бодит өвчтөн дээр туршиж үр дүнг нь шалгаж үзсэн үү?
-Үзэлгүй яахав. Бидний бүтээсэн оношлуур үнэхээр сайн ажиллаж байгаа. ХӨСҮТ дээр 120 гаруй хүн дээр туршилтын оношлогоо хийхэд бүх хариу тохирч, үнэхээр сайн үр дүнтэй болох нь батлагдсан. Мөн ХӨСҮТ дээр яг одоо ашиглагдаж байгаа бусад оношлууртай харьцуулахад хамаагүй өндөр үр дүнтэй болох нь батлагдсан.
ХБНГУ-ын Мюнхений их сургуулийн доктор, профессор Д.Нямбаяр
-Монголын эрдэмтэд дэлхийн хөгжингүй орнуудын бүтээсэн оношлуураас харьцангуй илүү чанартай оношлуур бүтээсэн нь үнэхээр сайхан мэдээ байна. Энэ оношлуурыг бүтээсэн эрдэмтэд нь ямар хүмүүс байгаа вэ?
-ХБНГУ-ын Мюнхений их сургуулийн доктор, профессор Д.Нямбаяр, Монголын мал эмнэлгийн хүрээлэнгийн вируслогийн лабораторийн эрхлэгч Б.Болдбаатар гэдэг хоёр эрдэмтэн маань гол судалгааны ажлыг хийсэн. Би болохоор энэ ажлын хэсгийн нарийн бичгийн даргаар ажилласан ЭМЯ-ын төлөөлөл. Манай ажлын хэсгийн ахлагчаар ЭМЯ-ны ТНБД ажилласан. Дэд ажлын хэсэгт ХӨСҮТ, Зоонозын өвчин судлалын үндэсний төв, Мал эмнэлгийн хүрээлэн зэрэг PCR аппараттай байгууллагууд тусалж оролцсон. Ийм цомхон бүрэлдэхүүнтэй атлаа маш богино хугацаанд өндөр үр дүн гаргаж ажилласандаа баяртай байгаа.
Уншигч та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын нэр төрд халдахгүй, ёс бус, бүдүүлэг үг хэллэг ашиглахгүй
байж, өөрийн болоод хүний үзэл бодлыг хүндэтгэнэ үү.
Ер нь бол бид яагаад энэ вакциныг өөрсдөө гаргаж болохгүй гэж манай эрдэмтэд мундаг шүү дээ. Улс дэмжээд санхүүжилтийг нь гаргаад өгвөл манай эрдэмтэд бараг 2021 оны зун гэхэд вакцин гаргана даа.
Bayar hurgie , demjij bn, УОК ийнхон энэ оношлуураар хавьтагсдын байрны хумуусийг оношлох илруулэх боломжтой юм бна даа
Манайхан чадна юм хийх гэхээр ядуу зэрлэгүүд хөрөнгийн хусаад байна наадуул чинь чадсан л байна хөрөнгө мөнгийн гаргаж өгөөд энэ мундаг оншлуурийг хурдан хийлгээд авал даа зэрлэгүүдээ...
Ёстой мундаг өнөөдөр сонссон хамгийн сайхан мэдээ байлаа.Баяр хүргэе.
Вакцинаа өөрсдөө хий манай эрдэмтэд мундаг юм чинь амжилт хүсье
Вакцинаа өөрсдөө хий манай эрдэмтэд мундаг юм чинь амжилт хүсье
Манай эрдэмтэй залуучууд үнэхээр бахархаж бахадмаар байна шүү.ийм чадал боловсролтой залуучуудаа дэмжээд өгөх хэрэгтэй .амжилт хүсье.
vneheer baharhaltai saihan bnaa amjilt hvsey Tsel
Эрдэмтэддээ амжилт хүсье.
Нэг бүрийн үнэ мянган төг орчим гарна гээд л Наранбаяр доктор лайваар яриад бсан санагдана даа Одоо гучин мянга орчим болчжээ
Mal min yaj ch bodson 1000 tugrugni test kit gej yaaj baih yum
Наранбаатар амнаас цаашгүй тендерчин л гар шүү дээ. ЭМЯ ийг шантааж хийхээс цаашгүй.
ямар сайн юм вэ баяр хүргэё
Монголчууд чадан шүдэ
Монголчууд чадан шүдэ
Taq-polymerase enzyme ta nar tseverlej buteegeed baigaa gedegt neg l itgehgui baina shuu. Yag yug n mongold hiicheed baigaagaa helmeer baina.
Манай залуучууд мундаг бна.баяр хүргэe.
Мундак юмаа баярлаа Монгол эрдэмтдэдээ
Uneheer shan medee bna. Zurgaan satd hiij duussan onoshilgoog odoo l demjij bgaa eruul mendiin saidad gyalaailaa.
Uneheer shan medee bna. Zurgaan satd hiij duussan onoshilgoog odoo l demjij bgaa eruul mendiin saidad gyalaailaa.
Болоо шуу дээ.Монголчууд чаднаа,чадна.Зувхэн тур засаг нь л дэмжээд, урамшуулаад угох хэрэгтэй байна.
Ali ert Nyambayar yariad heleed bicheed l baisan. Sonsson ch sonsoogui met yvsaar ene tsagt irsen. Hojuu ch gesen heregleend oruulj b.gaad talarhay. Manai zaluus mandtuggai. turiin albanii arisaa hamgaalsan hund surtaliig chonond hemluuleh yumsan.
Сайн мэдээ байна. Та бүхэнд ажлын амжилт хүсье. Улам ихийг бүтээгээрэй.
ЭМЯ ТНБ дарга их хариуцлагагүй ажиг сонирхолын зөрчилтэй ажилласан гэсэн биз дээ? Тийм нөхдийг зайлуулах хэрэгтэй
Ашгүй дээ, сайхан мэдээ байна. Амжилт.
Баяр хүргэе мундаг эрдэмтэдээ Үнэхээр сайхан мэдээ ба. Манаыхан дэмжээд өгөөрэй. Хүний эрүүл мэндийн төлөө эмч хүн худал ярихгүй шүү итгэж байна. Дэмжээрэй манайхан
Erdemten mergedee hundleed, hiij baigaa zuliig ni demjeech. Ali bolgon shunaltanguud atga ashigiin tuluu yavah yum.Mergejliin hun said bolno gej endee.Demjeed ugsen bna.EMS aid Muhchsaihan mundag zaluu baigaa yumaa. Buteegchided haluun bayar hurgii.
Saihan buteel bna
Монгол залуус мундаг шүү.Дэмжээд өгвөл ч вакцинаа өөрсөдөө гаргана байхөө.
Mundag yumaq iim xumuuse l demjmeer bgaam da
sonin yumaa !?!? delhiin zah zeeld niilyylegdej bui negj onoshluur ni 3-5 dollart helbelzej baihad manaih 10 orchim dollart hiigdeh ni !!! ene ni hyamdhandaa orno geh,,, oruulj irj baigaa hereglej baigaa ni 20-30 dollar geh !!!! ynen bol manaihan chono boroonoor gegcheer mash ashigtai bizness hiij baigaa yum baina daa... iimees l uvchniig darah bish harin esregeeree delgeryylj niigmiig aidast avtuulah ni edgeer ulsiin huvid ashigtai... burhangyi gazriin bumba galzuurna gegcheer medleggyi irgedtei uls ch uudluhgyi yumdaa
Гол нь түргэвчилсэн оношлуураар оношлоод PCR р бататгадаг бол ганцхан оношлуураар л хариуг 10 вирус байхад оношилно гэж байна.Хэрэглэж буй германы оношлуураар 200 вирус байхад илэрүүлдэг гэнэ.Бас түүхий эдээ гаднаас авахаар 30000 д гарч байгаа нь хямд шүү.
Гол нь түргэвчилсэн оношлуураар оношлоод PCR р бататгадаг бол ганцхан оношлуураар л хариуг 10 вирус байхад оношилно гэж байна.Хэрэглэж буй германы оношлуураар 200 вирус байхад илэрүүлдэг гэнэ.Бас түүхий эдээ гаднаас авахаар 30000 д гарч байгаа нь хямд шүү.
Кириллээр бичвэл уншихад ядаж зөв уншигдах юм.
bayr xurgie! tsaashdiin ajild ni ulam ix amjilt xusie
сайн уим хиижээ үүгээр оншлоод эдгээгээрэй үнэ ч боломжиин уим бна монгол хүмүүс чадалтай бнаа чаднаа бүгдээрээ
odoo ashiglaj bga ni 15 minutad l hariu ni garch bgashtee teheer ene hugatsaa ni arai ydaan bishuu dr ni une arai l undur sanagdjiin
Mash saihan medee. Odoo uursdiin vaktsinaa gargah heregtei. Amjilt.
Ямар сайхан мэдээ вэ монголчууд чадаж байна харин сайн л дэмнээд өгөх хэрэгтэй дээ шийдвэр гаргадаг хүмүүс минь ээ
Ямар мундаг юм бэ? Монгол эрдэмтэддээ баярлаж,эднээрээ бахархаж байна.
Сайхан мэдээ бна. Баярлалаа монгрл жрдэмтэддээ
Mundag umaa ilvv ihiig hiij bvteegeerei
Үнэхээр гайхалтай. Төр засаг нь дэмжээд өгвөл юуг ч хиих чадвартай хүмүүс их байгаа.
Manai emch nar aguu yumaa mash ih baharhaj bndaa
Монгол эрдэмтэн докторуудадаа баярлалаа Цаашдын ажилд нь өндөр амжилт хүсье
Маш сайхан мэдээ байна. Манай монгол эрдэмтэд их сайн мундаг хүмүүс байдаг. Эрдэм шинжилгээ судалгааны багийнханд баяр хүргэж амжилт хүсье
Амжилт хүсье. Баяр хүргэе. Вакцин гаргаарай
Сайхан мэдээ бна баярлал аа улам их амжилт хүсье
Энэ цаг үед нүдээ олсон гайхашиг бүтээжээ баяр хүргэе
Вирус судлалын байгууллагыг ерөнхий сайд асан Энхсайхан 1996 татан буулгасан гэж вирус судладаг хүн нь ярилцлага өгсөн бна. Тагнуулыг бас татан буулгасан. Тагнуулч нь тодорч бх шиг
Сайхан мэдээ байна энэ төр засаг эрдэмтэн докторуудаа маш сайн дэмжих хэрэгтэй
heterhii unetei bn. Urdaas 5-6k d l irj bgaa
Ямар сайхан мэдээ вэ та нартаа баяр хүргэe
засаг төр нь гадагшаа бус дотогшоо сэтгэж итгэж чадвал МОНГОЛ залуус супер шүү.
Баяр хүргэе! Мундаг байна. Манай улс эрдэмтэд докторуудаа сонсох, үнэлэх цаг нь болсон. Шийдвэр гарагах түвшинд эрдэмтэд олон байх шаардлага ирсэн нь харагдаж бн.
Хамгийн сайхан эерэг мэдээбайлаа цагаан халаадтай эрүүл мэндийн баатарууддаа баярллаа үйлс нь улам бадраг
Вакзин гаргах уу
Mundag bn ard irged uls orniihoo tuluu mash tom uguujtei zzvil hiijee amjilt
Сайхан бна
Darga narin shahaag. Haaj bgaa bolohoor zovshooroh bolovuu
mongol erdemtedde ajliin undur amjilt sain saihanig husie
Ymar saihan medee ulam ih amjilt husey mongol huni oyuni chadamj undur gedgig batalj bn gaihaltai bayrlalaa
Манайхан мундаг шүү.вакцинаа бас удахгүй хийчих байх ЭМЯам нь сайн дэмжээсээдээ амжилт хүсье
Баяр хүргэе. Амжилт.
Sain l onoshluur hiisen yum bn. Gehde hariu garah hugatsaa pcr.aas udaan barag 2 tsag gedeg bol denduu urt hugatsaa bnaa busad ornii buteesen quick tester.tei haritsulbal. Austriad bid nar schnell tester heregled 10 minutiin dotur hariu ugch bn gehde enenii medreg chanar medeej muu gedeg ni unen. Yum bur 2 taltai
Манай Эрдэмтэд үнэхээр чадварлаг сайхан хүмүүс шүү бид дотороо байгаа алтаа танихгүй харьд байгаа гуульруу зүтэгдэг хачин араншинтай хүмүүс шүү Төр засаг Эрдэмтэдээ дэмж тэдний үгийг анхааралтай сонс !!!
IQ ehnii 5t ordog atlaa say oyunii butseemjiin ursulduh chadvaraar delhiin 65 ornoos suul mushgisan. Turuus demjih heregtei. Hurgan darga naraa halaad tusvuu shinjleh uhaand zartsuulah heregtei
Wow bayr hurgey. Mundag Baina.
Төр засаг өөрсдийн эрдэмтдийн гаргасан оношлуураа хурдан захиалан хийлгэж халдварын голомтоо хурдан илрүүлэх хэрэгтэй цаг алдаж болохгүй
Нямбаяр доктор Болдбаатар нартаа баярлалаа Монголч эрдэмтэд минь маш авьяаслаг голч чадвартай мэргэжил мэдлэгтээ онцгой сайн хүмүүс байна Та нартаа улам их амжилт гаргахыг хүсэн ерөөе
Manai zaluuchuud uneheer mundag. Daanch deer bgaanuud n huvidaa zavshihaa bodood gadnii hamgiin unetei ashiglaj ch chadahgui tonog tuhuurumj oruulj ireed bgag gaihaj bn