Салхитын мөнгөний ордын хэрэгт холбогдсон гэх 17 шүүгчийн бүрэн эрхийг 2019 оны 06 сарын 28-ны өдөр Ерөнхийлөгч Х.Баттулга зарлиг гаргаж түдгэлзүүлсэн билээ. Тэгвэл дээрх хэрэгт холбоотой, авилга авсан байж болзошгүй гэсэн үндэслэлээр зургаан шүүгчийн хэргийн прокурорт шилжүүлсэн байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга одоогоос нэг жилийн өмнө "Цензургүй яриа" нэвтрүүлэгт орохдоо “Ван гэх хятадын иргэн Ян гэж өөрийн улсын иргэнтэйгээ нэгэн орд газраас болж маргасан байна лээ. Монгол хүнд байсан лицензийг эхлээд худалдаж авсан. Ингээд асар их баярлаж гараад ирэнгүүт хоорондоо муудалцаад, шүүх хүчний байгууллагыг талцуулж байна. Бидний гэрт орж ирээд бидний баялгийг булаалдаж байна шүү дээ. Би мэдээлэл ойр тул хүн гүтгээгүй. Эндээс бид юу болов гэдгийг харах, дүгнэх хэрэгтэй” гэж ярьсан байдаг. Дээр дурдсан 17 шүүгчийн хэрэг, прокурорт шилжүүлсэн гэх шүүгчийн нарын асуудал нь Вангийн талын шүүгч нар бололтой.

Хууль, хяналтын байгууллагын зүгээс Янгийн талд ажиллаж байсан гэх хууль, хяналтын байгууллагын өндөр албан тушаал хашиж байсан этгээдүүдийг шалгаж, тэдний хууль бус ажиллагааны халуун мөрөөр орж шалгалтын ажил явуулж байгаа тухай мэдээлэл хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр гарч байна.

Дээрх асуудалтай холбогдуулан илт үндэслэлгүй дүгнэлт гаргасан Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн ахлах шинжээч Д.Авидхүү, мөн саяхан Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн гишүүний ажлаа өгсөн Монгол Улсын гавьяат хуульч Б.Сарантуяа тэргүүтэй хууль, шүүхийнхний хууль бус үйл ажиллагааг гүнзгийрүүлэн шалгаж байгаа юм байна. 

Харин шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн гишүүнээр ажиллаж байсан  Монгол Улсын гавьяат хуульч Б.Сарантуяа нь Салхитын мөнгөний ордын асуудал дээр ажиллаж байгаад ажлаасаа халагдсан талаарх мэдээлэл олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр гарсаар байгаа билээ.

Янгийн талд 2015 оноос хойш янз бүрийн байдлаар давуу тал үүсгэж, түүнээс улбаалан хээл хахууль авсан байж болзошгүй гэх хэрэг шалгагдаж байгаад шүүхийн шатанд очиж дарагдсан Гаалийн төв лабораторийнхон, Гаалийн албаны удирдах албан тушаалтны хэрэг, шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээч Д.Авидхүүгийн үндэслэлгүй дүгнэлт гаргасан гэх асуудал, 2015-2016 оны хооронд Мөрдөн байцаах газрын Онц хүнд гэмт хэрэгтэй тэмцэх газрын дарга, цэргүүдийн Ян, Ван нарт холбогдох эрүүгийн хэргийг дарж, хэрэгсэхгүй болгосон гэх асуудлуудыг шалгаж байгаа талаар эх сурвалж дурдсан юм.

Үүний зэрэгцээ Баянгол дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Азбаяр нь Салхитын гэх тодотголтой энэхүү маргаанд гар бие оролцож Нэгэнт гурван шатны шүүхээр шийдвэрлэгдсэн маргааныг дахин шийдвэрлэхээр улайрч байгаа талаарх мэдээлэл байна.

Тус шүүгч хэрэг үүсгэхдээ хууль зөрчиж, өөрийн дүүрэгт огт хамааралгүй хэргийг шүүхийн харьяалал зөрчиж хэрэг үүсгэсэн, өөр шүүх шийдвэрлэж байгаа яг ижил утга бүхий маргааныг хүлээн авч давхардуулан шалгаж байгаа нь Монголд анхны тохиолдолд ажээ.

Мөн тухайн асуудлаар эрүүгийн хэрэг шалгагдаж байхад Иргэний хэрэг үүсгэж ажиллагаа явуулах нь хориотой байдаг ба дээр хуулийн зохицуулалтыг зөрчсөн, компанийн хятад хэл дээр бичиж өгсөн албан бичгийн дагуу хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж байгаа (Баримтыг үз) нь өөрийн эрхгүй анхаарал татаж байгаа бөгөөд ингэж улаан цайм хууль зөрчиж байгаа нь Б.Азбаяр нь дээрээ шүүхийн том хаалттайг харуулж байна. Уг асуудлууд нь 17 шүүгчийн араас орох шинэ жагсаалтыг удахгүй үүсгэх бололтой байна.

Дээрх хэргийн 2018 оны намраас эхэлж шалгаж байгаа бөгөөд жил гаруй хугацаанд баримт, материал цуглуулан ажиллагаа хийсэн бөгөөд одоо л хэргийн гогцоо тайлагдаж, хэргийн халуун мөрөөр орж байгаа аж.

 

---